Wienen, die ook voorzitter is van de adviescommissie asiel van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, weet waarover hij praat. In zijn gemeente staat al acht jaar een azc zonder dat zich noemenswaardige problemen voordoen. „Burgers zijn bang dat de komst van een azc leidt tot meer criminaliteit en het lastigvallen van vrouwen. Op basis van de feiten in Katwijk blijkt die angst volkomen onterecht”, aldus Wienen. „De bevolking kan het als onprettig ervaren dat mensen met een buitenlands uiterlijk in het straatbeeld opdoemen. We moeten daar nuchter mee omgaan en ons niet laten meeslepen door indianenverhalen op internet.”

Hoe moeten gemeenten omgaan met gevoelens van onbehagen onder de inwoners?

„Heldere communicatie over de feiten is van groot belang. Bovendien kan plaatsing van een hek of het regelen van camera­toezicht voldoende zijn om bezorgde burgers gerust te stellen.”

De vluchtelingenkwestie vraagt van gemeenten vastberadenheid, meent Wienen. „Beleid dat is gebaseerd op emoties leidt tot niets. Vluchtelingen moeten toch érgens een plek krijgen. Gemeente­bestuurders moeten de moed hebben om mensen op te vangen en zich niet bang laten maken door tegenstanders. Ik vind het wenselijk dat het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) wil meewerken aan kleinere centra als dat voor gemeenten minder problemen oplevert.”

Een gemeente kan toch niet zomaar voorbijgaan aan het feit dat er onder de vluchtelingen ook terroristen of geluks­zoekers zitten?

„Tot nu toe heb ik nog niet één voorbeeld gezien van een terrorist die zich onder de vluchtelingenstroom had begeven. Sterker nog, mensen met kwade bedoelingen en terroristische acties in het buitenland kwamen tot nu toe uit ons eigen land. Jongeren die in Nederland zijn opgegroeid en hier een school hebben bezocht. En voor wat betreft gelukszoekers: daar hebben we de asielprocedure voor. Die moeten het land weer verlaten.”

In Duitse azc’s hebben christenen te lijden onder intimidatie en bedreiging door moslims.

„Er zijn groepen die de neiging hebben om te zeggen dat iedere Syriër of Marokkaan een goede moslim is en dient te zijn. Zo niet, dan wordt hij of zij beschouwd als een afvallige. Daardoor ontstaat een gespannen sfeer. In Nederland moeten we de vluchtelingen heel goed duidelijk maken dat we de godsdienstige overtuiging van anderen respecteren en daar ook naar handelen. Gebeurt dat niet, dan volgen er sancties. Op naturalisatie­ceremonies heb ik tegen moslims gezegd: „Luister, je komt in een prachtige samen­leving terecht, maar dit is wel een land waarin ze het christelijk geloof belachelijk maken, evenals de islam. Trekt u dat niet, dan is dit niet de goede samenleving voor u.””

Zou het niet beter zijn om uitsluitend christelijke vluchtelingen te herbergen?

„Dat is niet realistisch en onwenselijk. In de samen­leving is de steun daarvoor gering, schat ik. We moeten niet alleen christenen helpen, want dat staat haaks op wat het Evangelie ons leert. Zowel de christenvluchteling als de moslimvluchteling is onze naaste. Ik vind echter wél dat we ruimhartig moeten omgaan met godsdienstige minder­heden –dus zeker ook christenen– die zwaar onder vervolging te lijden hebben. Zonder slacht­offers van de oorlog aan hun lot over te laten.”

Is het niet zo dat de bevolking van een plaats waar een azc is gepland hoogstens wat stoom mag afblazen op de publieke tribune, maar dat de opvang er tóch komt?

„Stel dat elke gemeente zou zeggen dat er te weinig draagvlak is voor de opvang. De vluchtelingen zijn er immers gewoon? Ze krijgen honger, ze bellen aan, zijn wanhopig en kunnen daardoor agressief worden. Recent was ik in Parijs, waar onder een viaduct honderden vluchtelingen in provisorische hutjes bij elkaar schuilden. Vreselijk om te zien, evenals de taferelen bij Calais. Ik denk dat er weinig Neder­landers zijn die zeggen dat ze voor zo’n situatie tekenen. Dergelijke toestanden zouden in Nederland leiden tot een dramatische verslechtering van de veiligheid in buurten. Goede opvang bieden aan vluchtelingen is deels ook eigenbelang.”

Vluchtelingen met een verblijfs­vergunning hebben recht op woonruimte. Mensen die al jaren op een huurwoning wachten, moeten dan maar nóg langer wachten?

„Als gemeente moet je de bevolking duidelijk maken dat er voor de opvang van vluchtelingen geen alternatief is. Maar we moeten op zoek naar andere woonplekken voor statushouders, zoals leegstaande kantoren, units of kamergewijze verhuur. Op die manier voorkom je dat de wachtlijst voor mensen die een huurwoning willen nog verder groeit.”