Voorzitter Luxemburg had graag unanimiteit gewild, maar dat bleek niet mogelijk. „We moeten dit nu besluiten. Europa kent een noodsituatie”, ze de Luxemburgse minister Jean Asselborn na afloop van het overleg. Hij is ervan overtuigd dat ook de nee-stemmers het besluit zullen uitvoeren.

Het oorspronkelijke voorstel draaide om de verplichte herplaatsing over heel Europa van 120.000 vluchtelingen die in Italië, Griekenland én Hongarije aankloppen. Met name het verplichtende karakter in het voorstel stuitte Tsjechië, Slowakije, Hongarije en Roemenië tegen de borst en zij stemden dan ook tegen. Finland onthield zich bij de stemming.

„Er was geen geruzie, maar duidelijk is dat het geen makkelijk besluit was”, zei staatssecretaris Klaas Dijkhoff (Asiel) over de sfeer. Nederland vindt een Europees asielsysteem beter dan steeds een noodmaatregel, aldus de bewindsman.

Het dinsdag bereikte akkoord gaat om de verdeling van 66.000 vluchtelingen die in Italië en Griekenland zitten. Later worden nog eens 54.000 vluchtelingen die elders in Europa verblijven over Europa herplaatst als een land daarom vraagt of als de Europese Commissie een noodsituatie signaleert.

De EU besloot ook dat landen onder voorwaarden een tijdelijke opnamestop kunnen krijgen als er onvoorziene omstandigheden zijn, vertelde Asselborn. De Europese Commissie zal toetsen of een land hier recht op heeft. Vicevoorzitter Frans Timmermans noemde het besluit „een eerste stap”. „Dit lost de migratiecrisis niet op.”

De Duitse minister Thomas de Mazière noemde dit akkoord een „eerste bouwsteen”. Hij wees erop dat er „echte oplossingen” moeten komen voor de vluchtelingencrisis. Hij doelde onder meer op het tot een halt toeroepen aan de toestroom, samenwerking met landen als Turkije die ook veel vluchtelingen opvangen en over het terugsturen van mensen die geen recht hebben op bescherming.

Over deze thema’s onder meer buigen de regeringsleiders en staatshoofden van de EU zich woensdag tijdens hun ingelaste top in Brussel.