De rechtbank in Amsterdam moet proberen uit te vinden wat ieders individuele aandeel is geweest bij het schoppen en slaan van de 43-jarige vrouw op het Gerard Douplein in de Amsterdamse Pijp begin oktober. De jongeren dachten dat Joos een blikje bier had gestolen bij een filiaal van Dirk van den Broek, maar dat bleek ze gewoon betaald te hebben.

Het lijkt geen gemakkelijke klus te worden. De rechtbank heeft de afgelopen maanden zeven verdachten vrijgelaten, onder meer omdat de rechter onvoldoende kon bepalen wat de rol van elk van hen was bij het gewelddadige incident. Nu mag de rechtbank zich in twee dagen tijd wederom buigen over deze vraag.

Slechts één verdachte, die tevens als hoofdverdachte wordt beschouwd, heeft tot nu toe een bekentenis afgelegd. Zeven getuigen zagen de 19-jarige Mohamed G. schoppen en slaan. „Hij gebruikte Joos als een soort voetbal”, zei justitie tijdens een eerdere pro-formazitting. De anderen hebben alleen gezegd dat ze erbij waren, maar ontkennen zelf te hebben geschopt.

Justitie zal blijven hameren op de „groepsdynamiek” bij de geweldpleging. De jongeren, in leeftijd variërend van 17 tot 20 jaar, trokken op in een groep en beseften op het moment zelf niet de ernst van de situatie. Toen ze later hoorden dat Joos was overleden, schrokken ze.

„Het is een beetje uit de hand gelopen”, zeiden twee van de verdachten onlangs in het tv-programma NOVA. Maar ook deze twee medewerkers van de supermarkt van Dirk van de Broek vertelden dat zij niet zelf bij het schoppen waren betrokken en dat ze het geheel van een afstandje hebben gadegeslagen.

„Het is allemaal zo snel gegaan, dat je je kunt afvragen of er een rol is geweest voor iedereen”, zegt advocaat J. Plasman, die een 18-jarige verdachte bijstaat. „Sommigen waren erbij uit nieuwsgierigheid, als toeschouwer.” Hij verwacht dat voor een aantal verdachten hun betrokkenheid moeilijk is vast te stellen. Voor zijn cliënt rekent hij in ieder geval op vrijspraak, omdat hij op 20 tot 30 meter stond van de plek waar het allemaal gebeurde.

Volgens het OM in Amsterdam worden alle acht verdachten volgens het meerderjarige strafrecht behandeld, ook al zit er één minderjarige van 17 bij. „Hij zit al tegen de 18 aan”, aldus het OM. De andere minderjarige ten tijde van het incident is in november 18 jaar geworden.