Waarom Nigeriaanse meisjes niet snel vrij zullen zijn
LAGOS. De Nigeriaanse regering onderhandelt via tussenpersonen met terreurgroep Boko Haram over de vrijlating van 219 meisjes die vorig jaar april werden ontvoerd uit een school in Chibok. Dat liet president Muhammadu Buhari gisteren weten. De kans is echter klein dat de meisjes binnenkort werkelijk vrij zijn.
Het is 14 april 2014 als Boko Haramleden een school in Chibok, in de noordoostelijke staat Borno, omsingelen en 276 meisjes ontvoeren. In de chaos van de tocht naar het kamp van Boko Haram weten 57 van hen te ontsnappen, maar van 219 meisjes ontbreekt sindsdien ieder spoor.
De meisjes waren bepaald niet de eersten die werden ontvoerd door de terreurgroep, maar de grootte van de groep maakt dat het nieuws de hele wereld overgaat. Nog altijd wordt er in de Nigeriaanse hoofdstad Abuja iedere dag gedemonstreerd voor actie om de meisjes vrij te krijgen. Na 520 dagen is er echter nog altijd geen meisje terug. Het lijkt dan ook goed nieuws dat de regering van president Buhari nu contact heeft met leden van Boko Haram en onderhandelt over hun vrijlating.
De eerste ‘mits’ bij het goede nieuws werd gisteren echter al door president Buhari zelf uitgesproken. Hij vertelde dat de regering eerst nog moet achterhalen of de Boko Haramleden met wie ze spreekt ook werkelijk gezag hebben in de terreurbeweging.
Dat is namelijk bepaald geen uitgemaakte zaak. Boko Haram is geen eenduidige beweging, maar een verband van facties die slechts losjes verbonden zijn door een gemeenschappelijke ideologie. Analisten gaan ervan uit dat de organisatie uit zeker zes verschillende facties bestaat die onafhankelijk van elkaar opereren in hun ‘eigen’ gebied. Ze zijn het soms hartgrondig met elkaar oneens, zoals over de eed van trouw die Boko Haramleider Abubakar Shekau recent uitsprak aan terreurgroep IS.
Daarbij leeft bij veel Nigerianen de vrees dat de meisjes allang zijn gehersenspoeld en binnen Boko Haram zijn uitgehuwelijkt of worden ingezet als strijders. Wil de gemeenschap hen nog wel terug? Willen ze het zelf nog?
Een derde kanttekening is dat de meisjes wellicht allang niet meer als één groep bijeen zijn. Analisten achten de kans dan ook klein dat de hele groep vrijgelaten kan worden, gesteld dat ze allemaal nog in leven zijn.
De scepsis wordt versterkt doordat het niet de eerste keer is dat de Nigeriaanse regering een spoedige vrijlating van de meisjes in het vooruitzicht stelt. De vorige regering zei in oktober vorig jaar ook al dat er een bestand was met Boko Haram en de meisjes vrij zouden komen. Boko Haram was er toen echter als de kippen bij om dat te ontkennen.
Maar zelf al zouden de meisjes nog in leven en bijeen zijn, en al zouden er contacten zijn met de juiste groep binnen Boko Haram, dan nog is het onwaarschijnlijk dat de meisjes snel vrij komen. Buhari zei gisteren dat er met Boko Haram wordt onderhandeld over de voorwaarden. Boko Haram weet hoe symbolisch de meisjes zijn geworden en zal zijn prooi daarom zeker niet zomaar loslaten en hoge eisen stellen.