Dat blijkt uit een experiment waarover Amerikaanse onderzoekers schrijven in het deze week verschenen medische tijdschrift Science Translational Medicine.

Aan het experiment, dat 49 dagen duurde, namen vijf personen deel. Zij kregen een pil met daarin een hoeveelheid cafeïne vergelijkbaar met de inhoud van een dubbele expresso, een neppil, of werden blootgesteld aan een lichtbron, zodat het effect van licht kon worden vergeleken met dat van cafeïne.

De proefpersonen moesten zich daarvoor wel het nodige ontzeggen. Koffie, alcohol en middagdutjes waren niet toegestaan. Ook moesten ze op vaste tijden naar bed gaan.

Uit de resultaten van de studie blijkt dat licht de sterkste invloed heeft op de biologische klok. De invloed van cafeïne is weliswaar minder sterk van die van licht, maar toch bleek de opwekkende stof in koffie in staat de biologische klok met gemiddeld 40 minuten te vertragen. De combinatie van koffie en licht had zelfs een driedubbel effect.

De biologische klok is aanwezig bij zowel mensen als dieren. De klok bepaalt het tijdstip bepaalt van slapen en wakker zijn, oftewel het dag- en nachtritme. De klok bevindt zich in de hypothalamus, een regelcentrum onderin de hersenen.

In een tweede onderzoek dienden de wetenschappers cafeïne toe aan celkweken. Daaruit bleek dat cafeïne de werking verstoort van adenosine, een stofje dat zich bindt aan bepaalde celeiwitten in de hersenen. Door de binding aan die receptoren, neemt de hersenactiviteit af. Als cafeïne de plek inneemt van adenosine, blokkeert het de werking van adenosine.