Het werk bevat twintig hoofdstukken die eerder afzonderlijk als brochures verschenen. Daarvan zijn in de 19e eeuw miljoenen exemplaren gedrukt en verspreid. Afzonderlijke en gebundelde uitgaven vinden tot op vandaag hun weg naar de lezers. Dat is niet verwonderlijk, want qua stijl zijn ze direct en op de man af en qua inhoud zijn ze door en door Bijbels. Ryle vertolkt helder en duidelijk de gezonde leer. Gezien de directe aanspraak van zijn lezers zal het gaan om (bewerkte en uitgewerkte) preken.

Bij het lezen valt ook op hoezeer Ryle heeft geput uit de bronnen van het puritanisme. Dat blijkt wel uit de talrijke voetnoten waarin trefzekere aanhalingen staan uit de werken van onder anderen Thomas Goodwin, Richard Baxter, John Owen en Samuel Rutherford.

Het gaat de auteur om het grote belang van de „heiligmaking zonder welke niemand de Heere zal zien” (Hebr. 12:14). Gezonde protestantse theologie is naar zijn oordeel nutteloos als die niet gepaard gaat met een heilig leven.

Er zijn drie dingen die volgens de Bijbel absoluut noodzakelijk zijn voor de zaligheid van iedere man en vrouw. Elk kind van God is wedergeboren, gerechtvaardigd én geheiligd. Hij die een van deze drie mist, is in Gods oog geen ware christen.

Goedkoop christendom

Ryle werd wel getypeerd als „een man van graniet met een hart van een kind.” Hij was er in toenemende mate van overtuigd geraakt dat in zijn dagen de werkelijke, praktische heiligheid niet de aandacht kreeg die ze verdiende. Het gevolg was dat naar zijn waarneming nogal wat mensen met een hoge godsdienstige belijdenis er een pijnlijk lage levensstandaard op nahielden. Sommigen verwarden heiligmaking met rechtvaardigmaking en anderen verwaarloosden onder het voorwendsel van vrije genade haar in de praktijk van het leven. Nog weer anderen waren zo bang dat de werken tot deel van de rechtvaardigmaking gemaakt werden, dat ze voor de werken nauwelijks in hun godsdienst enige plaats konden vinden.

De benadering van Ryle is Bijbels en evenwichtig. Hij verzet zich tegen een goedkoop christendom dat niemand pijn doet, dat niets kost en dus niets waard is en aarzelt niet de vinger bij zere plekken te leggen. Het staat voor hem –op goede gronden– vast dat het geloof in Christus het ene nodige is inzake onze rechtvaardigheid voor God. Het gaat om de toegerekende gerechtigheid van Christus die door het geloof wordt ontvangen.

De vereniging met Christus is de wortel van alle heiligheid en in Christus geloven is de eerste stap naar een heilig leven. Wat praktische heiligheid is, valt af te lezen aan het voorbeeld van Mozes. Wat aarzelen en treuzelen teweegbrengt is zichtbaar in het leven van Lot. In het hoofdstuk daarover staat de opmerking dat talmen in geestelijke zaken de zekerste ondergang is van een gelukkig en gezond christendom.

Zekerheid

Ryle verbindt heiligmaking met zekerheid, evenals diepe verootmoediging met krachtige zekerheid. Dat zijn geen tegenstellingen, maar ze zijn volmaakt met elkaar verenigbaar. Voor Ryle is zekerheid volgroeid geloof: geloof is de wortel, zekerheid de bloem.

De gewilligheid van Christus om een zondaar te redden blijkt volgens Ryle uit de redding van de moordenaar aan het kruis, al heeft hij tegelijk vragen bij sterfbedbekeringen.

Ryle onderstreept de vele praktische aansporingen tot levensheiliging in de Bergrede en in het tweede gedeelte van de brieven van Paulus. Hij gaat ook in op de uitleg van Romeinen 7. De stelling dat Paulus hier niet de ervaring van de gevorderde gelovige beschrijft maar de ervaring van de onwedergeboren mens, weerspreekt hij. Aan de ene kant zijn er op dit punt de opvattingen en de interpretaties van de reformatoren en puriteinen en aan de andere kant die van de rooms-katholieken, socinianen en arminianen.

Als het over de kerk gaat, benadrukt Ryle dat het Christus is Die Zijn kerk bouwt. Als Hij niet bouwt, staat het werk stil. De kerk is naar zijn overtuiging niet gegrond op de persoon, maar op de belijdenis van Petrus. Op de waarheid die de Vader aan Petrus had geopenbaard: Christus is de Middelaar, de Rots.

De strijdende kerk wordt gewaarschuwd geen vrede te hebben met de wereld.

Ryle is katholiek in de goede zin van het woord; hij neemt krachtig stelling tegen de rooms geworden kerk en spreekt als zijn vaste overtuiging uit dat Rome niet verandert.

Actualiteit

Dit en nog veel meer komt er in dit boek aan de orde. Alles zeer instructief, leerzaam en van een geweldige actualiteit. Alleen al de zestien bladzijden tellende inleiding die aan de twintig hoofdstukken voorafgaat, is zeer de moeite waard. Want die maakt duidelijk waarom Ryle dit werk heeft geschreven. Hoe dan ook: deze verkondiger van het ruime Evangelie van de smalle weg heeft ons veel te zeggen. Dit boek is een ware goudmijn voor elke ware christen.

Boekgegevens

Holiness. Its Nature, Hindrances, Difficulties, and Roots, J. C. Ryle;
Banner of Truth Trust, Edinburgh, 2014; ISBN 978 1 84871 506 6; 480 blz.; $ 26,10.