Kerk & religie

Hooglandse Kerk Leiden viert 700-jarig bestaan met boek

LEIDEN. De Leidse Hooglandse Kerk viert deze weken haar 700-jarig bestaan. Afgelopen zaterdag had de presentatie plaats van ”De kathedraal van het licht”, een boek over de geschiedenis van het kerkgebouw en de mensen die er kwamen. De Leidse burgemeester, die het eerste exemplaar ontving, noemde het „een raar feest voor een rare kerk.”

Van een medewerker

7 September 2015 16:07Gewijzigd op 15 November 2020 21:34

In Leiden werd zaterdag het boek ”De kathedraal van het licht”, over het 700-jarig bestaan van de Hooglandse kerk, gepresenteerd. beeld RD

De protestantse gemeente van Leiden gaf in 2012 opdracht voor dit boek, om zo het jubileum luister bij te zetten. De historici Elias van der Plicht en Cor Smit en bouwhistoricus John Veerman schreven de achterliggende jaren een mooi uitgevoerde boek, dat 304 pagina’s telt. Het begint bij de kleine houten kapel die op het Hooge Land van Leiden in 1315 werd gebouwd. Nu, 700 jaar later, staat op diezelfde plek nog altijd de Hooglandse Kerk met haar houten toren.

Bijna gesloopt

Burgemeester Lenferink kreeg zaterdag het eerste exemplaar van het boek uit handen van Hans Karstens, die het boek redigeerde. Karstens is tevens secretaris van het college van kerkrentmeesters. „Het is een wonder dat ik hier in deze kerk sta, want in 1830 was ze zo vervallen dat ze bijna was gesloopt”, memoreerde hij. „Maar Sint-Pancras, waar onze kerk naar is genoemd, is de patroonheilige van de hopeloze gevallen. Daar zal het wel mee te maken hebben.”

Lenferink, zelf historicus, is blij met het boek, al gaat het over een „rare” kerk. Met ”raar” doelde de burgemeester vooral op de bijzondere vorm die het gebouw heeft. De toren en het koor zijn lager dan het schip en de zijbeuken. „Maar het is ook raar dat protestanten het zevenhonderdjarig bestaan van de Hooglandse vieren. Ze hebben hier in Leiden de Marekerk gebouwd, en daar waren ze heel trots op. Dat was zo’n typisch protestants kerkgebouw. Even dachten ze er zelfs over om de Hooglandse maar van de hand te doen. Nu zorgen ze er gelukkig goed voor. Een kwestie van voortschrijdend inzicht”, zo meent de Leidse burgervader.

De Hooglandse Kerk heeft volgens hem de allure van een kathedraal. „Ooit waren in deze lichte kerk alle ramen gebrandschilderd. Maar de Beeldenstorm en de kruitramp hebben die pracht verwoest.”

Baken van hoop

Emeritus hoogleraar dr. D. E. H. de Boer dook voor zijn lezing in de archieven van Leiden. Zo was de kerk tijdens de vele pestepidemieën in de veertiende en de vijftiende eeuw een baken van hoop. „De kerk had een belangrijke functie in het gezamenlijk gedenken van de doden. Wij ervaren rouw nu veel meer individueel, en herdenken alleen gezamenlijk op 4 mei. In de middeleeuwen vervulde de kerk elke dag die rol. Priesters dienden de sacramenten toe en zorgden voor pestlijders en wezen. En soms stierven ze zelf aan de pest.”