Zomaar een onderonsje aan de ontbijttafel, gisteren. De Amerikaan Richard Kronk woonde vijftien jaar als voorganger in Frankrijk en is nu bezig met de afronding van een promotiestudie naar de presentie van de christelijke kerk in Algerije, Tunesië en Marokko. Kronk vindt dat de christelijke gemeente daar geen duidelijke visie heeft op het uitdragen van het Evangelie in een islamitische context.

Michael Haller uit Zwitserland, ook bij het gesprek aanwezig, bestudeert de notie van vergeving van zonden bij christendom en islam. De Koranteksten waarin opgeroepen wordt tot het doden van joden en christenen, zijn volgens hem pas later toegevoegd en zijn daarom in tegenspraak met eerdere verzen waarin juist vreedzaam samenleven gewenst is. Nodig is daarom een contextuele lezing waarin de betekenis van teksten helder wordt. Probleem is, aldus Haller, dat bewegingen als Islamitische Staat zich beroepen op deze latere toevoegingen, die dan ook meer gezag zouden hebben.

Nauwelijks serieus genomen

Prof. Christine Schirrmacher (Bonn) mengde zich deze week ook in de discussie over de islam. Tijdens een lezing stelde zij dat seculiere moslimwetenschappers in het Westen amper serieus genomen worden in landen als Egypte en Saudi-Arabië.

Desgevraagd maakt ze onderscheid tussen de traditionele en de politieke islam. Schirrmacher: „De traditionele islam is afkerig van geweld en vriendelijk tegenover niet-moslims. Het probleem is de politieke islam, die specifieke teksten uit de Koran gebruikt ter legitimatie van geweld. Maar ook binnen de politieke islam zijn er niet-radicale moslims die de democratie accepteren als een noodzakelijk kwaad ter wille van een uiteindelijke islamitische heerschappij. Maar ze zullen niemand vermoorden. De radicalen vertegenwoordigen een zeer kleine minderheid, maar ze zijn wel in staat –wat ook hun bedoeling is– om angst, verdeeldheid en wantrouwen te zaaien.”

1834

Aan veelzijdigheid en breedheid van thema’s ontbreekt het dus niet tijdens de doctoraatsweek in Leuven. Historische en meer „systematische” onderwerpen wisselen elkaar af. Een vergelijking tussen de filosofen Kant en Heidegger en een relaas over de Afscheiding in Amsterdam in 1834, de notie van de menselijke vrijheid in het denken van de „Schotse scholastieke theoloog” Samuel Rutherford en de relevantie van films voor orthodox-protestantse kijkers, je kunt er allemaal over lezen en horen.

Hoogleraren presenteerden deze week ook de onderwerpen waar ze zelf mee bezig zijn. Naar aanleiding van de inauguratie van Christof Sauer (dinsdag) stond er een indrukwekkende boekentafel aangericht waaruit blijkt dat de World Evangelical Fellowship het voortouw neemt bij de bezinning op de wereldwijde problematiek van vrijheid van godsdienst. Sauer haastte zich na zijn rede dan ook naar Oxford, waar het boek ”Freedom of Belief & Christian Mission” werd gepresenteerd, geschreven door diverse auteurs.

Het laat zien hoe theologie beoefend wordt in de context van vandaag. Veel onderwerpen hebben ook een missionaire spits, al was het maar omdat de promovendi vaak in een missionaire context hun werk doen. De verbinding tussen zending en martelaarschap in Sauers rede was dan ook niet toevallig.

Amper brood

Iedere doctoraatsstudent neemt ook zijn of haar eigen problematiek mee. Een student uit Griekenland gaf aan dat hij het best moeilijk vindt dat hij zich kan verdiepen in een Griekse kerk­vader, terwijl mensen buiten amper een brood hebben.

Of neem de Oekraïense promovendus die vertelde hoe een familielid van hem als soldaat omkwam. Hij wist van een kind dat al lange tijd geen contacten meer had met zijn ouders in een pro-Russisch gebied. Om van de economische problemen maar te zwijgen. „De prijzen zijn twee tot drie keer omhooggegaan, en de lonen gehalveerd.”