Lucassen is van mening dat er doorgepakt moet worden door de Europese leiders, die al tijden steggelen over de manier van opvangen. „Het is zaak de opvang goed en snel te organiseren en internationaal goede afspraken te maken. Dat moet het kerndoel zijn. We moeten de handen uit de mouwen steken. Je ziet dat Jean-Claude Juncker (voorzitter Europese Commissie) er wel mee bezig is, maar concreet heeft dat nog weinig opgeleverd.”

De historicus ziet niet alleen minpunten aan de stroom. „We moeten niet alleen zo snel mogelijk bepalen wie als vluchteling geldt, maar vervolgens ook in kaart brengen wat ze kunnen. Geef ze de kans om hun menselijk kapitaal te gelde te maken. Veel vluchtelingen zijn hoog opgeleid, zeker Syriërs. Zij kunnen bij ons gaten op de arbeidsmarkt opvullen.”

De recente situatie is niet nieuw en aan eerdere vluchtelingenstromen is Europa ook niet te gronde gegaan, vindt Lucassen. Hij legt de historische parallel met bijvoorbeeld de oorlog in voormalig Joegoslavië, begin jaren negentig. „Toen was de stroom veel groter en vroegen in Nederland veel meer mensen asiel aan. En ook na de Tweede Wereldoorlog zwierven er veel meer mensen door Europa, tientallen miljoenen zelfs. Die zijn in de periode ’45-’50 ook goed opgevangen.”

Geluiden dat de aantallen groter zijn dan ooit spreekt Lucassen dan ook tegen. Vluchtelingenorganisatie UNHCR bracht medio juni weliswaar een rapport naar buiten dat het aantal vluchtelingen in 2015 naar recordhoogte stijgt (meer dan 60 miljoen), maar dat is een wereldwijd cijfer. In Europa gaat het om een fractie. „Je ziet dat het aantal in bijvoorbeeld Midden-Afrika veel hoger is dan hier, maar daar hoor je zelden iets over.”

Verreweg de meeste ontheemden houden zich op in Midden-Afrika en hebben niet het geld en de contacten om verder weg te gaan. Dat de groep vluchtelingen in Europa nu zo groot is, terwijl de crisislanden vaak al veel langer in conflicten verzeild zijn, heeft te maken met de uitzichtloosheid van de oorlogen in bijvoorbeeld Syrië en Eritrea. „Wat er ook aan bijdraagt is dat mensen de reis pas maken zodra ze van anderen horen dat het hen is gelukt. Dat zogeheten zwaan-kleef-aan-effect zal misschien niet heel veel extra vluchtelingen opleveren, maar het speelt zeker mee.”