Pieter Baan ligt onder vuur
Een deel van de adviezen over TBS van het Pieter Baan Centrum (PBC), de observatiekliniek van justitie, voldoet niet. Dat kan grote gevolgen hebben voor mensen die op basis van deze onderzoeken zijn veroordeeld tot TBS of die momenteel op basis van deze adviezen worden berecht, zegt de Rotterdamse advocaat F. van Ardenne. „Hun TBS-advies is dubieus.”
De rechtbank in Rotterdam heeft in een moordzaak waarbij de raadsman betrokken is, geconstateerd dat het psychiatrisch onderzoek van het PBC niet in overeenstemming is met de wettelijke eisen. Dat deed deze rechtbank op 16 februari in de zaak van de moord op een 62-jarige Rotterdamse taxichauffeur in februari 2002.
In het PBC heeft alleen een arts-assistent de verdachte in die zaak, T. H., onderzocht. Zij heeft ook het advies over hem opgesteld. Hoewel zij onder supervisie van een psychiater heeft gewerkt en de psychiater het rapport heeft ondertekend, is dit in de ogen van de Rotterdamse rechters onvoldoende. Dus voldoet het onderzoek niet aan de eisen, concluderen de rechters in hun tussenvonnis van 16 februari.
Een woordvoerster van het ministerie van Justitie erkent dat het PBC in deze zaak niet goed heeft gehandeld. „Dat is echt vervelend”, zegt ze. „Wij hebben echter het idee dat het om een incident gaat. We hebben dit nog niet eerder bij de hand gehad.”
De woordvoerster geeft aan dat het een normale werkwijze binnen het PBC is dat arts-assistenten meewerken aan het onderzoek. Van de psychiaters wordt wel verwacht dat ze ook zelfstandig kijken en waarnemen of de conclusies van hun assistenten kloppen. Met het zetten van een handtekening onder het rapport nemen ze daar ook de verantwoordelijkheid voor, stelt Justitie.
Volgens Van Ardenne is het juist volkomen duidelijk dat het niet om een incident gaat. De desbetreffende psychiater van het PBC, J. Loerakker, heeft voor de rechtbank verklaard dat deze door de rechtbank bekritiseerde werkwijze zeker niet uniek is binnen het PBC. Zij stelde toen: „Wij zijn binnen het Pieter Baan Centrum nog op zoek naar de ideale vorm voor de supervisie.”
„Als het psychiatrisch onderzoek in andere strafzaken dus ook op een soortgelijke wijze heeft plaatsgevonden, kan de conclusie geen andere zijn dat de juridische basis voor het verblijf in een TBS-kliniek in die gevallen dubieus is”, meent Van Ardenne. Van Ardenne vermoedt dat TBS’ers na deze uitspraak hun rapport nog eens goed zullen gaan lezen.
De vraag rijst hoe een eventueel nieuw onderzoek dient plaats te vinden. „Het PBC is het enige instituut dat dit soort uitvoerige onderzoeken doet”, constateert de advocaat. „Een onafhankelijk en onbevangen nieuw onderzoek kan daar volgens mij niet meer plaatsvinden. Er is een groot probleem ontstaan.”