„Uitverkoop van het sociale woningstelsel’
UTRECHT. Nederland is bezig om in rap tempo uitverkoop te houden in het stelsel van sociale woningbouw. Buitenlandse investeerders kopen op grote schaal sociale huurwoningen op, terwijl er juist steeds minder nieuwe worden gebouwd. Het gevolg is verarming, sociale uitsluiting en meer faillissementen.
Dat stelt het ledenparlement van vakbond FNV. Dat draagt het bondsbestuur op om de zorgen over de beschikbaarheid van sociale huurwoningen kenbaar te maken bij minister Blok (Wonen). De door Blok bedachte verhuurdersheffing, die volgens de FNV een grote boosdoener is, moet volgens de vakbondsleden in 2016 van tafel.
De verhuurdersheffing is een belasting die bezitters/verhuurders moeten betalen als ze meer dan tien sociale huurwoningen hebben. De heffingsregeling trad in 2014 in werking, nadat het kabinet besloot dat ook verhuurders moesten meebetalen aan het verlichten van de nationale schuld. Voor woningcorporaties, die meestal duizenden woningen bezitten, betekent de heffing een extra aanslag van vele miljoenen euro’s per jaar.
Veel corporaties kiezen er daarom voor het sociale woningbezit af te bouwen. Dat kan door de huurprijzen op te schroeven tot boven de 711 euro per maand (de limiet voor sociale huur) of door hele straten tegelijk te verkopen. Volgens vastgoedadviesbureau Capital Value zijn er vorig jaar 14.300 huurwoningen aan buitenlanders verkocht. De helft daarvan kwam uit de sociale huursector.
Voor dit jaar voorziet Capital Value de verkoop van vijf- tot tienduizend huurwoningen. De Vereniging Eigen Huis en de Nederlandse Vereniging van Makelaars zien de steeds maar stijgende verkoop van sociale huurhuizen met argusogen aan en hebben al een meldpunt ingesteld. Met de resultaten daarvan willen zij ook naar minister Blok stappen. De belangenorganisaties zijn onder andere bang dat buitenlandse bezitters van Nederlandse woningen weinig tot niets zullen doen aan onderhoud en renovatie. Verval ligt op de loer, terwijl omliggende koopwoningen in waarde dalen.
Geld genoeg
De Woonbond ziet nog een ander probleem: wie moet een Nederlandse huurder bellen als de geiser het niet meer doet? „Het is niet waarschijnlijk dat een Luxemburgse eigenaar die namens een Duitse investeerder handelt, dat komt oplossen.” De huurdersorganisatie vreest bovendien dat huren onbetaalbaar wordt. „We hebben aan het begin van de vorige eeuw besloten dat iedereen recht heeft op een fatsoenlijk dak boven zijn hoofd. Als we de sociale huursector laten uitverkopen, blijven er heel wat mensen over die geen huisvesting kunnen betalen. En huisvesting voor vluchtelingen is helemaal kansloos.”
Volgens minister Blok loopt het allemaal niet zo’n vaart. Hij weerspreekt dat elke buitenlandse koper meteen een streep door de sociale huur haalt. Hij vindt ook dat de corporaties te hard klagen, want die zitten er over het algemeen financieel rooskleurig bij en kunnen de heffing best betalen. Ook hebben gemeenten onder de nieuwe woningwet veel te zeggen over de benodigde hoeveelheid sociale huurwoningen. En dat zijn veel gemeenten dan ook van plan. Onder andere Utrecht, Nijmegen, Amsterdam en Enschede hebben al aangekondigd dat ze nog voor het eind van dit jaar nieuwe afspraken met de woningcorporaties willen maken.