Het is voor het eerst dat de 114 jaar oude koets zo’n groot onderhoud krijgt, aldus de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) vrijdagmorgen.

Het onderhoud richt zich op vier onderdelen van de koets: het onderstel, de kast, de stoffering en de bok. Het gaat onder andere om intensieve restauratiewerkzaamheden aan het houtsnijwerk en de wielen. Ook worden de draagriemen aan de kast en de koorden en de kwasten op de bok vervangen en worden de textiele materialen onder handen genomen. De voorziene kosten voor de restauratie van de gouden koets vallen binnen de reguliere begroting van de Dienst van het Koninklijk Huis. Hoe groot dat bedrag is, wilde de RVD niet zeggen.

Tijdrovend

Het restaureren van de gouden koets neemt zo lang in beslag omdat het „een tijdrovend en specialistisch werk waarbij de verschillende specialisten niet gelijktijdig aan het rijtuig kunnen werken”, aldus de RVD. Waarom dat dan niet gedurende het jaar gedaan wordt, als de koets toch maar stil staat? „Dan wordt het normale onderhoud gedaan, zoals het smeren van de assen en kleine reparaties. Voor groot onderhoud, zoals nu gepland staat, moet de koets uit elkaar gehaald worden.”

Alex Verweij, eigenaar van Wagenmakerij Verweij uit Houten weet uit ervaring dat het restaureren van een koets met veel bijzondere details lang kan duren. Verweij, die al sinds 1980 in het vak zit, heeft ooit restauratiewerkzaamheden verricht voor een andere gouden koets, de Leidse. Deze koets, waarvan het karos uit begin negentiende eeuw stamt, wordt al zo’n 80 jaar gebruikt wordt bij de viering van het Leids verzet op 3 oktober. In de negentiende eeuw was hij eigendom van het Britse vorstenhuis. „Er zat behoorlijk veel werk aan deze koets”, herinnert Verweij zich. „We zijn met de onderkant en de panelen een paar maanden bezig geweest.”

Tiptop

De wagenmaker kan zich goed voorstellen dat de restauratie van de Nederlandse staatskoetsen nog veel langer duurt. „Het resultaat moet er natuurlijk tiptop uitzien en daarvoor heb je specialisten nodig. Ze zullen er ook de tijd voor nemen om slordigheden te voorkomen.”

Of alle materialen nog te vervangen zullen zijn? Verweij denkt van wel. „Misschien dat alleen de stoffering speciaal gemaakt worden.”

De gouden koets is een geschenk van de inwoners van Amsterdam aan koningin Wilhelmina ter ere van haar inhuldiging in 1898. Op 7 februari 1901 werd de gouden koets voor het eerst gebruikt bij het huwelijk van koningin Wilhelmina en prins Hendrik. De gouden koets en de glazen koets zijn twee gelijkwaardige staatsieberlines, zoals dat heet. De gouden koets heeft in de loop der tijd echter meer bekendheid gekregen, hoewel de glazen koets lange tijd de koets is geweest die op Prinsjesdag werd gebruikt. Met name koningin Wilhelmina hield meer van deze koets dan de opzichtigere gouden koets.