„Filatelie verdwijnt niet, maar verandert”
DEN HAAG. Apeldoorn is een stad van grote postzegelbeurzen. Waarop vooral oudere mannen rondlopen. Onlangs sloot in de ‘hoofdstad van de Veluwe’ een van de twee postzegelwinkels de deuren. De andere lijkt niet te floreren. Beeld van een verloren hobby? Een beetje wel. Maar er gloort hoop.
Verzamelden er tijdens het hoogtepunt in 1980 ruim 1 miljoen Nederlanders postzegels, daar zijn er anno 2015 nog een paar honderdduizend van over. De Nederlandse postzegelcatalogus van de Nederlandse Vereniging van Postzegelhandelaren (NVPH) was met een oplage van 180.000 een van de best verkochte Nederlandse boeken, nu gaan er nog zo’n 5000 naar fanatiekelingen. V&D doekte in 2000 zijn postzegelafdelingen op en het aantal winkels is de afgelopen vijftien jaar gehalveerd, tot vijftig à zestig nu.
Manager Jan Willem Dito van de NVPH noemt verschillende oorzaken van de terugloop. „De speculanten die aan hun verzameling hoopten te verdienen, verdwenen in de jaren 80. De traditionele verzamelaars stapten allemaal in de jaren 60, 70 en 80 in. Tijdens mijn jeugd, in de jaren 60, spaarde iedereen suikerzakjes, speldjes of postzegels. Munten sparen was te duur. Alternatieven waren een paar buitensporten en het kijken naar Nederland 1 en 2. Nu hebben kinderen talloze alternatieven.”
De opkomst van de e-mail, na 1995, heeft de hobby een volgende tik gegeven. Dito: „Mensen gaan iets sparen omdat ze ermee worden geconfronteerd. Maar door de opkomst van mail wordt er minder post verstuurd en komen mensen minder met postzegels in aanraking.”
Lichtpuntjes
Toch ziet Dito lichtpuntjes. „Er zijn nog enkele honderdduizenden traditionele spaarders, die vooral Nederlandse postzegels verzamelen. Het ”landen sparen” verdwijnt wel, maar maakt plaats voor de nu al 40.000 à 50.000 verzamelaars die talloze thema’s verzamelen. Of specialiteiten, zoals bepaalde stempels, tandingen of emissies. Deze freaks zijn daar helemaal lyrisch over. Over de variaties van de postzegel van ”Wilhelmina met het hangende haar” zijn boeken volgeschreven. Sommigen tekenen zelfs de drukplaat na en bepalen welke plaats hun zegel daarop had.”
De neergang die het sparen van postzegels kenmerkt, is niet terug te zien bij de verzamelaars van munten. H. Kevelam van de gelijknamige muntenhandel in Garderen: „Op beurzen zie ik veel jeugd van 10 tot 20 jaar rondlopen. De invoering van de euro heeft zelfs een impuls gegeven aan de interesse voor munten.”
Het tij keren
Diverse plaatselijke en landelijke filatelieverenigingen en -stichtingen proberen het afgaande tij te keren door de jeugd weer te interesseren voor de postzegel. Dito: „De Vereniging Jeugdfilatelie Nederland is daar druk mee bezig. De NVPH probeert mensen via Facebook en Twitter te interesseren. De hobby zal wel veranderen, maar niet verdwijnen.”
serie Vergane glorie
Dit is het tweede deel in een serie over hobby’s waar steeds minder belangstelling voor is.
