Commentaar: Gedrag van Trump is les voor kerken
We weten het al zo’n 2000 jaar. Een huis dat tegen zichzelf verdeeld is, zal niet bestaan. Ondanks die wijze les uit de Bijbel hebben mensen nog niets geleerd. Alsof het de gewoonste zaak van de wereld is, gaan ze elkaar te lijf. Meestal verbaal, soms letterlijk.
Jeb Bush, een van de zeventien kandidaten binnen de Republikeinse Partij voor de komende presidentsverkiezingen in Amerika, waarschuwde zijn partijgenoten en tegelijk rivalen voor de verlammende werking van verdeeldheid. Met name de vastgoedmagnaat Donald Trump sprak hij aan. Wanneer die zijn eigen koers blijft varen of eventueel als onafhankelijk kandidaat de strijd om de kiezer aangaat, is de nederlaag van de Republikeinen gegarandeerd. Met als zeer waarschijnlijk gevolg dat de progressieve Hillary Clinton de sleutels van het Witte Huis in handen krijgt.
Vooralsnog lijkt Trump daar niet van onder de indruk. Hij wil hoe dan ook winnen. Dat lijkt bij hem voorop te staan. Als hij dat niet kan als Republikeinse kandidaat, dan doet hij het op eigen kracht.
Nu is het in de strijd om de partijleiderschap natuurlijk vanzelfsprekend dat kandidaten niet zomaar opzijgaan. Trump doet dat niet, zijn zestien rivalen evenmin. De strijd die gaande is, zal uiteindelijk gewonnen moeten worden door de sterkste kandidaat. Wanneer Trump echter donderdagavond in het televisiedebat aangeeft dat het „een typisch geval van jammer” is als de Democraten garen spinnen bij de verdeeldheid onder de Republikeinen, gaat eigenbelang kennelijk boven hogere waarden.
Verdeeldheid verlamt. Dat raakt niet alleen de Amerikaanse politiek, maar ook de kerken. Dat geldt zeker de kerk van de Reformatie in Nederland. Die is inmiddels zo versplinterd dat ze iedere zeggingskracht verliest. Buitenlanders spotten weleens: „Zet twee Nederlanders bij elkaar en ze vormen een bestuur; zet er drie bij elkaar en je hebt twee kerken.”
Over tal van onderwerpen worden door Nederlandse erfgenamen van de Reformatie stevige standpunten ingenomen, en als de mening van een ander niet voor 100 procent spoort met de eigen opvatting, dan is de kloof geslagen. Met als gevolg dat men elk een eigen weg gaat. Daarbij wordt dan vaak beweerd dat het niet om de eigen mening, maar om de zaak –of sterker: de waarheid– gaat. Terwijl het niet zelden menselijke interpretaties of gegroeide tradities betreft. Natuurlijk hebben die hun waarde, maar ze dragen niet dezelfde autoriteit als de Bijbel en de belijdenis.
Orthodoxe christenen moeten zich de vraag stellen of juist in deze tijd, waarin antichristelijke machten zich meer en meer verheffen, onderlinge verschilpunten nog verdeeldheid mogen brengen. De luxe om vooral het eigen gelijk te halen, kan geen christen zich nog langer veroorloven.
In de strijd om het behoud van Bijbelse waarden zijn eensgezindheid en vastberadenheid bittere noodzaak. Zijn kerken en christenen daar niet toe bereid, dan laden ze schuld op zich en zijn ze niet beter dan Trump, die vooral aan eigenbelang denkt.