„In ons land heeft Maartens nooit de belangstelling gekregen die hij verdiende”, zegt Jurriaan Röntgen, een ver familielid van de auteur en woordvoerder van het comité dat diverse herdenkingsactiviteiten heeft georganiseerd. Het comité ziet de honderdste sterfdag van Maartens, maandag, als „een mooie aanleiding om zijn leven en werk onder de aandacht van een breed publiek te brengen.”

Röntgen heeft wel een vermoeden waardoor Maartens in eigen land geen bekendheid genoot. „Sommige romans speelden zich weliswaar in Nederland af, maar hij schreef in het Engels en al zijn werk liet hij bij Engelse uitgevers verschijnen.”

Een jaar voor zijn overlijden publiceerde hij zijn enige oorspronkelijk Nederlandse werk. Het betrof de bundel ”Gedichten”, die hij schreef onder het pseudoniem Joan van den Heuvel. Verder hield hij zich volstrekt afzijdig van elke literaire kring.

In de Angelsaksische wereld was Maartens een geziene persoon. „Toen hij in 1907 de Verenigde Staten bezocht, ontving de toenmalige president Theodore Roosevelt hem zelfs op het Witte Huis”, weet Röntgen.

Maarten Maartens was een pseudoniem. Zijn werkelijke naam was Jozua Marius Willem van der Poorten Schwartz. De auteur koos de schrijversnaam Maarten Maartens omdat deze „er Hollands uitzag en de Engelse lezers het misschien zouden kunnen uitspreken.” De vader van Maartens was een tot het christendom bekeerde Jood, Augustus Ferdinand Carl Schwartz, bekend van zendingswerk onder de Joden in Londen.

Kastelen

In de regio Doorn bewoonde Maartens onder andere de kastelen Lunenburg bij Langbroek en Zuylestein bij Leersum. De laatste dertien jaar van zijn leven woonde hij in het door hemzelf ontworpen huis De Zonheuvel, halverwege tussen Maarn en Doorn. Het pand is tegenwoordig bekend als het Maarten Maartenshuis en staat op het terrein van het conferentieoord van SBI Training.

Van der Poorten Schwartz en zijn vrouw Anna liggen begraven op het kerkhof in Langbroek. De dorpspomp op de Brink in Langbroek is een geschenk van de schrijver aan de toenmalige gemeente Langbroek. Op de pomp staat de Bijbeltekst „Gij zult den Heere uwen God dienen, zo zal Hij uw brood en uw water zegenen; en Ik zal de krankheden uit het midden van u weren” (Exodus 23:25).

De herdenking van Maartens begint volgende week zaterdag, op de geboortedag van de auteur, met een bijeenkomst in de hervormde kerk in Langbroek. Die dag worden er ook drie speciale routes gelanceerd: een 46 kilometer lange fietsroute langs cultuurhistorische plekken, een wandelroute van 3,8 kilometer en een avontuurlijke en educatieve ”geocachingtocht”.

Recepten

Daarnaast kan Maartens in culinair opzicht worden herdacht. De Doornse restaurants De Notabelen en De Oranjerie en restaurant Fleuri op landgoed Zonheuvel serveren tussen 15 augustus en 26 september recepten uit het kookboek dat Maartens voor zijn dochter Ada schreef.

Röntgen: „In zijn tijd was het vrij bijzonder dat een man van zijn stand, die over voldoende personeel beschikte, zelf graag in de keuken stond om gastronomische gerechten te bereiden voor zijn gezin en zijn gasten. Uit de zorgvuldige manier waarop hij de recepten beschrijft en tips geeft om een gerecht of saus goed te laten lukken, blijkt dat hij verstand had van goede bereidingsmethoden en de juiste combinaties van gerechten en sauzen.”