Dat stelde rabbijn Abraham Cooper van het Simon Wiesenthal Instituut in Los Angeles deze week in The Wall Street Journal.

De rabbijn maakte z’n opmerkingen in het kader van de excuses die Luxemburg vorige maand aanbood voor de rol van het land in de oorlog. Het was een van de laatste landen in Europa die dat nog niet hadden gedaan. „De enige grote uitzondering is Nederland”, aldus rabbijn Cooper.

Formeel gezien heeft de rabbijn gelijk. Het was onze toenmalige koningin Beatrix die tijdens een bezoek aan Israël een tipje van de taboesluier over de houding van Nederland in de oorlog oplichtte door in de Knesset te erkennen dat de Nederlanders die Joden hielpen, uitzonderingen waren. Maar verder zijn er nog steeds honderdduizenden mensen die denken dat de Nederlanders in de oorlog zo ongeveer allemaal in het verzet zaten. De cijfers vertellen dat niets minder waar is. Het aantal Joden dat vanuit Nederland naar de vernietigingskampen werd afgevoerd, was relatief hoog. Protesten waren er amper.

Nu is het achteraf oordelen over de geschiedenis een zeer aangenaam tijdverdrijf. Haarscherp ziet de commentator van de gebeurtenissen van destijds de zwakke plekken en de zwarte bladzijden. En het aanwijzen van die zwakke plekken en het opslaan van die zwarte bladzijden, is voor die commentator volstrekt onschuldig, omdat het zonder consequenties blijft. Hij of zij was immers nog niet eens geboren en is dus altijd onschuldig.

Tegelijk blijft het een feit dat we als erfgenamen van de geschiedenis daar ook verantwoordelijkheid voor dragen. En die verantwoordelijkheid mogen we niet uit de weg gaan. Juist het erkennen dat je fout zat, kan voor slachtoffers of nabestaanden daarvan het begin zijn van een helend verwerkingsproces.

Toch is het maar de vraag of de uitlatingen van rabbijn Cooper het door hem gewenste effect zullen hebben. De verknoping van de verschrikkelijke gebeurtenissen in de Holocaust met kritiek op het beleid van de huidige Israëlische regering maakt zijn oproep behoorlijk ongeloofwaardig.

Het Centraal Joods Overleg stelt niets te zien in de oproep van de Amerikaanse rabbijn. Juist van dat orgaan zou een officieel verzoek tot excuses mogelijk wél een proces van bezinning in de Nederlandse politiek over deze kwestie op gang kunnen brengen dat mogelijk tot een officieel excuus zou kunnen leiden.

Ondertussen mag op geen enkele manier verhuld of verdoezeld worden wat er in de Tweede Wereldoorlog écht gebeurde met de Joden in ons land. Zo werden er ruim 100.000 Joden uit Nederland –driekwart van de Joden die tijdens het begin van de bezetting in ons land woonden– vermoord in de vernietigingskampen.

Een gruwelijk feit, dat doorverteld moet worden aan de generaties die na die oorlog leven. Een feit ook dat altijd een inktzwarte bladzijde in het Nederlandse geschiedenisboek zal blijven. Of er nu wel of geen officiële excuses worden gemaakt.