In Osve moet van tijd tot tijd langdurig geschiet te horen zijn vanuit de bossen rondom het dorp. „Ik weet niet wat ze aan het doen zijn (…), maar het gebeurt geregeld”, vertelde een inwoner aan verslaggevers van The Mirror. De journalisten waren naar het plaatsje getogen omdat het een bolwerk van jihadisten zou zijn. „Er is daar niemand die niet bereid is gehoor te geven aan de oproep van de jihad”, had terrorisme-expert Dzevad Galijasevic aan hen laten weten. Eerder berichtten Bosnische media al dat vooraanstaande IS-milianten land rond het dorp opkochten.

„Heel verontrustend”, noemde de anonieme inwoner met wie The Mirror sprak dat. „Het verontrust me dat ik hier mijn kinderen moet grootbrengen.”

Veel tijd om in het dorpje van zo’n vijftig huizen rond te kijken hadden de verslaggevers overigens niet, want de grond werd hun chauffeur en vertaler al snel te heet onder de voeten. „We moeten nu vertrekken”, maakte hij duidelijk. „Onze aanwezigheid begint argwaan te wekken. Dit is een prachtige plaats, maar ongelooflijk gevaarlijk.” De kortstondige rit naar het dorp was voor de krant echter genoeg om in de koppen te reppen over de opzet van „een bolwerk” van IS „in het hart van Europa.”

Dat er sympathisanten van IS in Bosnië wonen, is zeker. Al eerder berichtten diverse media over zeker vijf ‘shariadorpen’, waar een fors deel van de inwoners een uiterst strikte vorm van de islam praktiseert. Vrouwen komen er niet naar buiten zonder nikab en mannen en jongens dragen lange baarden. Van diverse huizen wapperde bovendien de IS-vlag.

Het bekendste van die dorpen Gornja Maoca, in het uiterste noorden van Bosnië. Het is net als Osve alleen over een stoffige zandweg te bereiken en wordt al jaren nauwlettend in de gaten gehouden door de Bosnische politie. Soms vallen agenten er binnen, zoals in februari nadat persbureau Reuters er foto’s maakte van huizen met IS-vlaggen en andere IS-symbolen. Enkele inwoners werden in de kraag gevat.

Een deel van de inwoners van deze dorpen zijn moedjahedien, buitenlandse islamitische strijders die in de Bosnisch-Servische oorlog van 1992 tot 1995 aan de kant van de Bosniërs vochten. Sommigen van hen bleven na de oorlog hangen en vestigden zich in afgelegen dorpen als Gornja Maoca en Osve. Het gaat naar schatting om enkele honderden gezinnen. De moedjahedien trokken in de loop der jaren ook groepen Bosnische moslims aan, die vanouds een gematigde vorm van de islam praktiseren. De extreem hoge werkloosheid in Bosnië (44 procent in totaal en een jeugdwerkloosheid van 63 procent), maakt het met name voor jongeren ‘aantrekkelijk’ voor de jihad te kiezen. Het geeft hun een doel en verzekering van onderdak en primaire levensbehoeften.

Volgens uiteenlopende schattingen zijn er inmiddels tussen de 200 en de 330 Bosniërs naar Syrië getrokken voor de strijd. Een „aanzienlijk deel” van hen heeft ten minste enige tijd in dorpen als Gornja Maoca en Osve gewoond, stelt het recent verschenen Bosnische rapport ”The Lure of the Syrian War”. Het rapport noemt de teruggekeerde strijders (ruim vijftig in januari) „een directe bedreiging, niet alleen voor Bosnië-Herzegovina, maar voor de heel regio en breder.”

De Bosnische inlichtingendienst SIPA zegt het gevaar te onderkennen, maar ontkent het bestaan van een IS-trainingskamp in Osve. „Sommige inwoners van het dorp worden wel nauwlettend gevolgd door onze diensten”, zei woordvoerder Kristina Jozic tegenover de nieuwsblog Le Courrier des Balkans.

Het blog uitte meerdere bedenkingen bij de berichtgeving van The Mirror. Zo tekende het aan dat de in de krant opgevoerde expert, Dzevad Galijasevic, bepaald niet onomstreden is. Hij zet bijvoorbeeld vraagtekens bij de massaslachting op 7000 moslims in Srebrenica en zou iets té gretig hameren op het islamitische gevaar in Bosnië. De informatie over het trainingskamp berust bovendien slechts op het getuigenis van één inwoner.

Een Kroatisch nieuwsblog, Telegram, sprak intussen met de leider van de salafisten in Osve, Izet Hadzic, die alle geruchten over een IS-bolwerk naar het rijk der fabelen verwees. Sterker nog: hij zegt zelf door IS te worden bedreigd, omdat hij zich ooit tegen aanslagen keerde. „Ze vertellen me dat ik geen moslim ben, maar een ongelovige.” Dat er veel jongeren uit Osve naar Syrië zijn gegaan ontkent hij niet, maar dat is volgens hem op eigen initiatief.

Hadzic staat op Telegram breed lachend tussen zijn vee op de foto. Dat zal de verontrusting van veel Bosniërs over wat er in dorpen als Osve gaande is echter nog niet wegnemen.