De grootste zaal van het perscentrum Nieuwspoort in Den Haag zat gisteravond tot de nok toe vol. De Koninklijke Vereniging ter Beoefening van de Krijgswetenschap (KVBK) had minister Kamp van Defensie uitgenodigd. Van cadet tot generaal wilden ze uit de mond van hun politieke baas horen waarom hij zó snijdt in de vaderlandse krijgsmacht.

Meer dan een uur was de VVD-bewindsman aan het woord. Halverwege werd Kamp zichtbaar niet goed. Hij onderbrak zijn lezing, ging even zitten, dronk een glaasje water, trok zijn jasje uit en vervolgde met een grauw gezicht zijn verhaal. „Politici zijn maar watjes”, grapte hij.

Uiteindelijk kreeg Kamp bij de verzamelde militairen de handen op elkaar. Zeker toen de minister een streep in het zand trok. „Een verdere daling van de defensie-uitgaven is onverantwoord”, stelde hij. Daarmee zet Kamp zijn partijgenoot Zalm voor het blok. Het kabinet moet boven op de eerdere bezuiniging van 17 miljard euro nog eens 2 tot 3 miljard wegsnijden. Akkoord, maar niet bij de krijgsmacht, vindt Kamp.

Militairen mogen niet langer in de hoek zitten waar de klappen vallen, betoogde hij. „De krijgsmacht belichaamt de weerbaarheid van onze democratie en daarmee het behoud ervan.” Bovendien, zo zei hij, is „het Nederlandse buitenland- en veiligheidsbeleid betekenisloos als onze krijgsmacht niet tot oorlog voeren in staat zou zijn. Het moet niet zo zijn dat Amerika het kookwerk doet en Europa de afwas.”

Volgens Kamp is een inzet met geweld dichtbij. Begin volgend jaar krijgt Nederland samen met Duitsland de leiding van de snelle NAVO-reactiemacht NRF. „We leveren 4000 van de 20.000 mensen.” NRF kan in geval van crisis binnen enkele dagen waar ook ter wereld worden ingezet. „Dit eist een rechte rug van de politiek. We moeten niet wijken bij de eerste de beste tegenslag.”

De minister zei zich bewust te zijn van de „pijn” die de krijgsmacht nu moet doorstaan. De recente bezuinigingen (door Kamp steevast operatie Nieuw Evenwicht genoemd) leveren 710 miljoen euro op en kosten 12.000 banen.

Het betekent het einde van de Orion-patrouillevloot, sluiting van kazernes in Seedorf en Ede en het opdoeken van de vliegbases Twenthe, Soesterberg en Valkenburg. „We moeten de pijn verdragen. Er wenkt een bemoedigend toekomstperspectief.”

Kamp denkt in zijn regeerperiode een „geduchte en snel verplaatsbare krijgsmacht” op poten te kunnen zetten die een geloofwaardige bijdrage kan leveren aan de handhaving van de internationale rechtsorde. „Snel en over grote afstanden optreden. Ons werk is van levensbelang voor velen in de wereld.”

Mocht defensie er in de toekomst geld bijkrijgen, dan heeft de minister zijn verlanglijstje klaar. Meer strategisch transport, zoals DC-10- en Hercules-transporttoestellen voor de luchtmacht, uitbreiding van de militaire inlichtingendienst en meer doen aan de verdediging tegen ballistische raketten. „Elf september kan wel eens verbleken bij wat ons de volgende keer te wachten staat.”

Kamp pleitte voorts voor een „structurele” samenwerking tussen de krijgsmacht en civiele instanties. Nederland kan zich geen civiel-militaire kloof veroorloven. De krijgsmacht moet in zijn ogen in principe in staat zijn het hoofd te bieden aan een dubbel beroep op zijn capaciteiten, bijvoorbeeld als een terroristische dreiging samenvalt met een civiele ramp.

Volgens de minister steunt de Nederlandse bevolking de inzet van militairen, ook als dat levens kost. „Van een soldaat wordt moed verwacht, net als van de politie en de brandweer. De bevolking is trotser en trotser op wat de krijgsmacht doet.”

Behalve het openbaar ministerie dan?

„Daar lijkt het wel eens op. Al moeten zij ook leren. Het OM staat op afstand. Op missies in het buitenland zijn we nog niet bij veel incidenten betrokken geraakt. Ze zijn bezig om ervaring op te doen. Wij als militairen leveren werk voor ze op.”

Defensie haalt cabaretier Freek de Jonge en radiopresentator Adam Curry naar Irak. Is een bezoek aan Irak niet ook iets voor De Wijkerslooth?

„Ik doe geen uitspraken die het OM in verlegenheid kan brengen. Maar misschien is het goed voor officieren van justitie die militaire zaken behandelen om eens in het veld te kijken.”

Twee mariniers zijn veroordeeld. Tussen een eis van vijf maanden onvoorwaardelijk en uitspraak van twee weken voorwaardelijk en 60 uur werkstraf zit nogal wat.

„Voor jonge knapen is dit zeer ingrijpend. Een wachtdelict is ernstig. Aan de andere kant moet rekening worden gehouden met de omstandigheden: temperatuur, geen airco, weinig slaap. Ik denk dat de uitspraak van de rechter aan beide kanten recht doet.”