De Amerikanen openden bij Rumaythah het vuur op een auto die niet stopte toen er een militair konvooi passeerde. Later verzamelde zich bij het verlaten wrak van de auto een groep Irakezen die ”Weg met Amerika!” en ”Weg met Bush!” riepen en die Amerikaanse en Nederlandse militairen die de weg probeerden vrij te maken met stenen begonnen te bekogelen.

„Als deze bloedbaden niet ophouden, zullen wij tegen de Amerikanen vechten”, riep een van de betogers. „Waarom zouden wij aardig tegen ze zijn? Waarom doe ze ons dit aan?” De woede van de menigte richtte zich vooral op de Amerikanen. Uiteindelijk slaagden de Nederlanders erin de zaak te sussen.

In Samawah zijn ook 230 Japanse militairen gelegerd, die helpen bij het herstel van waterleidingen, scholen en ziekenhuizen. Hoewel de Japanners niet bij het incident betrokken waren, zag de Japanse commandant kolonel Koichiro Bansho af van een bezoek aan de stad.

Nederlandse militairen hebben zaterdag in alle vroegte in het zuiden van Irak tien Irakezen aangehouden die verdacht worden van criminele activiteiten en van betrokkenheid bij de moord op een Spaanse militair. Dat heeft het ministerie van Defensie zaterdag bekendgemaakt. Bij de arrestaties hoefde geen schot gelost te worden, aldus Defensie.

De operatie -”Gonzalo” genoemd, naar de vermoorde Spaanse majoor- was een gecoördineerde actie van Nederlandse, Spaanse en Britse militairen op verschillende locaties. Ook de Iraakse autoriteiten waren erbij betrokken.

De Nederlandse mariniers hebben acht van de tien Irakezen overgedragen aan de Iraakse politie. Zij worden verdacht van zware criminaliteit zoals gewapende overvallen op auto’s en trucks. Twee verdachten zijn overgedragen aan de Britse bezettingsmacht. Deze mannen worden verdacht van betrokkenheid bij de aanslag op Spaanse militairen waarbij majoor Gonzalo onlangs in een hinderlaag omkwam.

De Iraakse regeringsraad heeft een akkoord bereikt over de basiswet. Dat meldde de Britse omroep BBC maandag. Over de tijdelijke grondwet is lang onderhandeld. De leden van de regeringsraad verschilden van mening over de positie van de vrouw, de rol van de islam en de status van de Koerdische gebieden.

Volgens de BBC wordt de islam een bron van inspiratie voor de grondwet, maar niet de enige. De religieus geïnspireerde soennitische en sjiitische leden van de regeringsraad maakten zich sterk voor een hoofdrol voor de islam in de basiswet. Verder wordt de Koerden in de interim-grondwet voorlopig autonomie toegekend.

De Australische premier John Howard is maandag akkoord gegaan met een onafhankelijk onderzoek naar de informatie van de geheime dienst over massavernietigingswapens in Irak. Een parlementaire commissie maakte kort daarvoor bekend dat de conservatieve regering een rapport van de inlichtingendienst over de Iraakse dreiging niet heeft aangedikt. Wel pleitte de commissie voor een onafhankelijk onderzoek.

Britse legerchefs weigerden aanvankelijk in te stemmen met een oorlog tegen het regime van Saddam Hussein, omdat ze grote twijfels hadden over de legitimiteit van zo’n invasie. Pas nadat de juridische adviseur van de regering-Blair, Lord Goldsmith, had verzekerd dat militairen niet vervolgd konden worden, lieten de legerofficieren hun bezwaren varen. Dat heeft de Britse zondagskrant The Observer gemeld. De krant baseert zich onder meer op oud-minister Clarence Short van Ontwikkelingssamenwerking. Short zei dat ze op het hoogste niveau was geïnformeerd over militaire twijfels over de juridische gronden waarop een oorlog tegen Irak kon worden begonnen.

Volgens de oud-minister gingen de legerchefs pas overstag na advies van Goldsmith over de kwestie. The Observer berichtte dat Goldsmith op het laatste moment zijn advies over Irak aanpaste, mede om de militairen over de streep te trekken.

Een andere Britse krant, The Independent, meldde zondag dat Goldsmith de draai onder druk van premier Tony Blair heeft gemaakt. Volgens de krant was Goldsmith aanvankelijk van mening was dat Groot-Brittannië zich pas in een Iraaks avontuur zou kunnen storten als de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties daarover een nieuwe resolutie had aangenomen.

Estland heeft zondag geschokt gereageerd op de dood van een Estlandse soldaat die diende bij de coalitietroepen in Irak. De 21-jarige Andres Nuiamae kwam zaterdagavond om tijdens een patrouille in het noordwesten van Bagdad toen een langs de kant van de weg verstopte bom explodeerde.

De regering verklaarde niet van plan te zijn de 45 soldaten, allen vrijwilligers, terug te trekken uit Irak. Estlands premier Juhan Parts zei dat de regering het parlement binnenkort zelfs om toestemming wil vragen voor een verlenging van de Estlandse missie naar Irak tot in 2005.

Het ministerie van Defensie maakte bekend dat er al een vervanger voor de omgekomen soldaat is gevonden en dat die op korte termijn naar Irak vertrekt. De familie van Nuiamae krijgt, zoals de Estlandse wet voorschrijft, twee miljoen Estse kroon (128.000 euro) als compensatie voor het verlies.

Internationale donoren hebben zondag een overeenkomst gesloten om zo’n 800 miljoen euro voor de wederopbouw van Irak te storten in een fonds dat beheerd wordt door Japan, dat de grootste bijdrage levert.

Het fonds is voornamelijk opgezet om de landen die Irak financieel willen steunen ervan te overtuigen dat hun geld goed wordt besteed. Afgevaardigden van de landen die deelnamen aan de donorconferentie in de hoofdstad van de Verenigde Arabische Emiraten, Abu Dhabi, vertelden tegen journalisten dat een aantal van hen huiverig is om het door hen beloofde geld vrij te geven zolang het onrustig is in Irak.