Burundi balanceert tussen vrede en geweld
BUJUMBURA (ANP). Alles in Burundi draait momenteel om de 51-jarige Pierre Nkurunziza, die maar één doel heeft: een derde termijn van vijf jaar als president vervullen. De kiezers gaan op 21 juli naar de stembus om te bepalen of zijn wens uitkomt. Aanvankelijk zouden de verkiezingen komende woensdag worden gehouden. Maar leiders van andere Afrikaanse landen, waaronder Zuid-Afrika, hadden gevraagd om uitstel, zodat er meer tijd is om de politieke crisis in het land op te lossen.
De presidentsverkiezingen, geboycot door de oppositie, vormen een kruitvat en één vonk lijkt afdoende om een golf van geweld in het land te ontketenen. Dat gebeurde al uitgebreid in mei, nadat Nkurunziza zijn voornemen had bekendgemaakt. De grondwet bepaalt dat iemand maximaal twee termijnen als president kan worden gekozen. Nkurunziza claimde echter dat hij in 2005 door het parlement voor het hoogste ambt werd aangewezen en dus slechts één keer is gekozen. Het hooggerechtshof gaf hem gelijk. Gevolg: hevige rellen met doden en gewonden, en een stroom vluchtelingen. Dat alles culmineerde in een staatsgreep, die echter door gezagsgetrouwe milities werd neergeslagen.
Voor het relatief kleine Midden-Afrikaanse land, 10 miljoen inwoners, is 2015 een bewogen kiesjaar. Er zijn parlements- en gemeenteraadsverkiezingen gehouden en na de presidentsverkiezing volgt nog een stemming voor de senaat. Na een burgeroorlog in de voormalige Belgische kolonie keerde in 2000 de rust weer en brachten democratische verkiezingen een redelijk stabiel meerpartijensysteem. De belangrijkste partij is die van president Nkurunziza, de CNDD-FDD.
Maar Burundi is een land met valkuilen die de verkiezingsprocessen bedreigen. De grootste is de samenstelling van de bevolking, 85 procent is Hutu en 14 procent Tutsi, hetgeen een alom aanwezige dreiging van geweld meebrengt. Politiek geweld kan gemakkelijk omslaan in etnische onlusten.
Het kiezen van een president zou eigenlijk in juni plaatshebben, maar om de spanning vanwege de onlusten te verminderen, werden ze uitgesteld. De Afrikaanse Unie en de Verenigde Naties zijn diep bezorgd over de situatie in Burundi. In de aanloop naar de naderende verkiezingen verdwenen oppositieleden en vonden alom politieke moorden plaats. Nkurunziza, een Hutu, sust de angst. Maar de Arfrikaanse Unie heeft laten weten dat zij vanwege de dreiging geen waarnemers zal sturen.