Een verbond met je ogen, ook op zomerdagen
Als christelijke man is het in de zomer goed om te bedenken dat reinheid geen kwestie is van krampachtigheid, maar van vrijheid en vreugde, schrijft Gertjan de Jong.
Het is een probleem waar ongetwijfeld veel christenmannen deze dagen tegenaan lopen. Hoe houd je het hoofd koel met al dat bloot op straat? „Ik heb een verbond gesloten met mijn ogen; hoe kan ik dan begerig naar een jonge vrouw kijken?” zei Job ooit (Job 31:1). Mooi gezegd natuurlijk. En in het dunbevolkte Midden-Oosten van duizenden jaren geleden misschien ook nog enigszins te doen. Maar is het ook een haalbaar ideaal op een zonnige zomerdag in Nederland anno 2015? Je kunt toch niet de hele dag binnen blijven zitten?
Het Nieuwe Testament doet er nog een schepje bovenop. Christus stelt dat je eigenlijk al overspel pleegt met een vrouw als je begerig naar haar kijkt. Vraagt de Bijbel het onmogelijke van mannen?
Een paar jaar geleden interviewde ik evangelist Dick Baarsen over dit thema. Hij kwam met een aantal verrassende inzichten. Zo zei hij: „Jezus zegt dat als we een vrouw aanzien om haar te begeren, we dan in ons hart al vreemdgaan. Sommige mannen raken daardoor in een enorme kramp. Ze denken dat alleen al het zien van een vrouw betekent dat ze overspel bedrijven. Voor hun gevoel plegen ze de hele dag overspel. Maar het gaat erom dat we niet begerig kijken. Als ik een mooie vrouw zie, kan ik blij constateren: dat is een mooie vrouw. Dat is helemaal niet verkeerd. Maar vervolgens kies ik ervoor om haar niet te blijven bekijken, zodat er geen begeerte ontstaat.”
Oog en hart
De kunst is dus om op tijd je blik af te wenden. Dan behoud je je vreugde en vrijheid. De Russisch-orthodoxe aartsbisschop Anthony van Sourozh (1914-2003) schreef in ”De weg naar binnen”: „Als je eenmaal je verbeelding de vrije loop hebt gelaten, dan wordt alles veel moeilijker. In dat opzicht moeten we sober zijn en voor onze vrijheid vechten (…) Je moet beginnen met ”nee” te zeggen. Als je niet op tijd ”nee” zegt, dan wacht je een gevecht. Maar wees dan zonder pardon, want rede en onthechting zijn meer waard dan wat je als verslaafde aan plezier beleeft.”
Verkeerde begeerte kun je proberen tegen te gaan door strenge kledingschriften in te voeren. In Saudi-Arabië zitten ze op die lijn. Sommige kerken hanteren ook strikte kledingschriften. Biedt dat soelaas? Misschien een beetje. Wel is het opvallend dat Christus niet met strenge kledingvoorschriften komt, maar een laag dieper gaat: „De lamp van het lichaam is het oog. Als dan uw oog oprecht is, zal heel uw lichaam verlicht zijn” (Matth. 6:22). De crux zit hem niet in je omgeving, maar in je oog en –daarmee verbonden– je hart.
Daarbij is het goed om te beseffen dat Christus ons heil en ons geluk voor ogen heeft. Het is de satanische oerleugen dat God ons wil beknellen en benauwen, en dat we daarom niet van de ”verboden vrucht” mogen eten. God wil ons juist vrijheid en blijdschap geven. Zijn last is licht en Zijn juk zacht (Matth. 11:30); Gods geboden zijn geen zware last (1 Joh. 5:3).
Somberheid
In zijn boek ”De Bergrede” verwoordt Henk Binnendijk het treffend: „Onreinheid, in welke vorm dan ook, maakt niet gelukkig. Maar wie gaat zien dat reinheid gelukkig maakt, gaat het zoeken. David heeft dat door schade en schande mogen ontdekken. Hij ervoer dat onreinheid en somberheid samengaan. Maar ook dat reinheid en blijdschap broertjes zijn. Hij bidt: (…) „Schep mij een rein hart, o God, hergeef mij de blijdschap.” Reinheid en blijdschap gaan samen. Daarom is het zo de moeite waard ernaar te zoeken als zilver.”
Gertjan de Jong is hoofdredacteur van De Oogst, het maandblad van stichting Tot Heil des Volks. Dit artikel verscheen eerder op de opiniesite habakuk.nu.