Jezus volgen in Zwolle
„Het gaat er niet om dat je leert wat de rabbi weet, of ontdekt wat de rabbi kan. Het doel is dat je uitgroeit tot een kopie van de rabbi.” Dit zou je de sleutelzin kunnen noemen in het boek ”Jezus leven” van Henk Stoorvogel.
De auteur is bezield voorganger in de Vrije Evangelisatie Zwolle, inspirerend schrijver, enthousiast hardloper en bokser, bevlogen ondernemer. Hij wil met zijn boek drie dingen: de evangeliën navertellen, het Joodse decor van Jezus’ leven schetsen en de lezer ertoe oproepen „rabbi Jezus” te volgen. En dat in taal van onze tijd. De boden die Jezus („Meestercommunicator”) op weg naar Jeruzalem voor Zich uitstuurt, functioneren als „marketingteam, dat via social media en mainstream televisie het land klaarstoomde voor het moment van de waarheid.”
Stoorvogel volgt het optreden van Jezus aan de hand van de vier evangeliën, die hij tot één relaas samensmeedt. Van de eerste vraag van de discipelen: „Rabbi, waar logeert u?” via Goede Vrijdag („D-day”) tot aan de belofte na Pasen: „Ik ben bij je.” De schrijver weet als het ware zo in de huid van Jezus te kruipen, dat je als lezer maar één ding wilt weten: Hoe loopt het af met deze rabbi? Origineel vind ik de aanpak: „Hoe zag een dag in het leven van Jezus eruit?” De uren zijn overvol met preken, genezingen, uitdrijvingen van demonen. De mensen blijven toestromen, onafgebroken. En zo gaat het dag na dag. Geen wonder dat de Heiland Zich af en toe terugtrekt in gebed.
Joodse context
De schrijver wil van zo nabij volgen dat hij „het sproetenpatroon in de nek” van Jezus kan uittekenen. Die uitdrukking ontleent hij aan de Joodse traditie over het volgen van een rabbi. Hij verdiept zich in de Joodse context van het Evangelie. Dat doet hij vooral aan de hand van de website followtherabbi van de Amerikaanse prediker Ray Vanderlaan. Jammer alleen dat het daarbij af en toe schort aan nodige nauwkeurigheid.
Was Jezus een rabbi? In de tijd van Jezus was een rabbi een voorganger met gezag die volgelingen om zich verzamelde. Stoorvogel introduceert de ”schmiga” (hij bedoelt: ”smicha”): de inwijding van een rabbijn door twee andere rabbijnen. Omdat die twee in het geval van Jezus ontbreken, geldt de doop in de Jordaan als Jezus’ smicha. Hij wordt geordend als rabbi met allerhoogst gezag, rechtstreeks vanuit de hemel. Knap gevonden, maar wel inlegkunde.
Marathonloper
Volgen in het ritme van rabbi Jezus betekent een inwijding waarbij je wordt als de rabbi Zelf. Je blijft in Zijn ritme, als een marathonloper. Je laat geen gaten vallen in het volgen. Je wordt ten slotte een kopie van Jezus. Een kopie? Liever hoor ik de taal van de Avondzang: „O Zoon, maak ons uw beeld gelijk.”
In een interview bekent Stoorvogel dat hij het doel nog niet heeft bereikt. „Ik zit, als ik eerlijk ben, nu nog meer in de mix van ”man van God” en ”eigen ambitie”.” Zijn vrouw Ruth is voor hem voorbeeld van een discipel die volgt in het ritme van de rabbi. Vandaar dat hij tegen haar kan zeggen: „Zolang ik dicht bij jou blijf, blijf ik dicht bij Hem.” Want dat is het doel van het leven: zo veel op de rabbi gaan lijken dat we zelf ook weer discipelen maken die op Jezus lijken. In gehoorzaamheid aan Jezus’ woord na de opstanding: „Maak alle volken tot mijn leerlingen.”
Wat is het nieuwe aan rabbi Jezus? Hij opent een nieuw paradigma omtrent de aanbidding en het kennen van God. „Waar vanuit de traditionele uitleg van de Tenach (Oude Testament) het Koninkrijk vooral bedoeld was voor de Joodse gemeenschap, opende Jezus de poorten van het Koninkrijk voor de eenling.” Het wereldbeeld van de religieuze elite –namelijk dat Israël als natie de wereld zou voorgaan in de verlossing– breekt Jezus open. „Boeren, burgers en buitenlui stromen nu toe.” Niet de rabbi’s waren de geluksvogels, „niet de dominees en de professoren, maar de mensen die met de nodige schuchterheid achteraan in de rij van aanbidders aansloten.”
In die eenling moet Stoorvogel zich herkend hebben. Als kind van een gereformeerde moeder en een vrijgemaakte vader (een eenzame man die een „vrijmoedige voorganger” werd) kwam hij krachtdadig tot bekering. Die ommekeer onderstreepte de breuk met de kerken van zijn ouders.
Zwolle
Wanneer Stoorvogel op een dag in Kafarnaüm (Kapernaüm) is, droomt hij als ondernemer van zijn gemeente in Zwolle, die groeit in aantal en in geloof. „Jezus koos Kafarnaüm op de biblebelt als het epicentrum voor zijn bediening op aarde. Vanuit die biblebelt zou hij uitstapjes maken naar de randstad: Jeruzalem.” Vul voor Kafarnaüm Zwolle in, eveneens strategisch gelegen aan twee hoofdwegen, in dit geval de A28 en de A50, en de droom kan werkelijkheid worden.
Zwolle als epicentrum van de christenheid in Nederland. De afstand Kafarnaüm-Zwolle lijkt niet moeilijk te overbruggen. Over 2000 jaar kerkgeschiedenis valt in je droom gemakkelijk heen te springen. De eenling hoeft zich niet te storen aan een eeuwenoude kerkelijke cultuur, maar kan elk moment ergens opnieuw beginnen.
Als ik in de synagoge van Kafarnaüm sta, denk ik niet allereerst aan kerken maar aan een andere synagoge. Op een vrijdagavond staan Henk Stoorvogel en ik voor de synagoge in Zwolle. Kunnen we Jezus volgen in de viering van de sabbat? Stilzwijgend weten we het antwoord.
Dan spel ik de Hebreeuwse woorden op de gevel: „Want mijn huis zal een huis van gebed genoemd worden voor alle volken.” Stoorvogel herinnert zich daarop de passage uit zijn boek dat het volgen van rabbi Jezus is „afgestemd op de golflengte van God.” We verstaan elkaar. Wie Jezus volgt, volgt God. De God van Israël.
Boekgegevens
Jezus leven. Volgen in het ritme van de rabbi, Henk Stoorvogel; uitg. Voorhoeve, Utrecht, 2015; ISBN 978 90 2972 379 4; 240 blz.; € 17,99.