Maandag werd de documentaire ‘Waarom Srebrenica moest vallen’ uitgezonden, van Human/VPRO in samenwerking met Argos. Uit Amerikaanse documenten blijkt dat een geheime afspraak tussen Frankrijk, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten de reden is geweest dat Nederlandse VN-militairen in de ‘veilige’ Bosnische moslimenclave Srebrenica in juli 1995 geen luchtsteun hebben gekregen.

Toenmalig minister Joris Voorhoeve van Defensie zei maandag dat veel slachtoffers gespaard zouden zijn gebleven als er serieuze luchtsteun was gekomen. Hij noemt het stilhouden „buitengewoon ernstig”. In de documentaire komt ook naar voren dat documenten uit de weken van rond de val van Srebrenica nog niet zijn vrijgegeven.

Geert-Jan Knoops, de advocaat van Thom Karremans, heeft met de oud-Dutchbat-commandant gebeld over de VPRO-documentaire. Karremans viel eerst stil, zei dan: „Ik heb het altijd geweten, ik heb het alleen niet kunnen bewijzen.” De oud-VN-militair wist dat hij destijds „politieke belangen” tegen zich had, aldus Knoops in het KRO-NCRV-programma Oog in oog.

Knoops zal nu namens Karremans en de Vereniging Dutchbat 3 alsnog volledige openheid eisen. Als Nederland daar niet in Washington op aandringt, wil Knoops namens zijn cliënten procedures aanspannen, eerst bij de civiele rechter in Nederland. Daarna wil Knoops desnoods voor een Amerikaanse rechter een procedure gaan voeren volgens de Amerikaanse wet op de openbaarheid van bestuur.

De voormalige Dutchbatters stellen dat Nederland alle mogelijke moeite moet doen om zelf openheid te geven en openheid te krijgen bij de Amerikanen: „De Staat is dit verplicht aan de veteranen van Dutchbat 3, hun families, gezinnen, nabestaanden in Bosnië en de Nederlandse bevolking. Dutchbat veteranen willen nu na 20 jaar hun missie afsluiten en verdergaan met het leven, zonder dat ze elk jaar geconfronteerd worden met nieuwe feiten.”