Samen met zo’n twintig andere patiënten van huisartsenpraktijk De Burgt in Barneveld beleeft Irma vanavond een groots moment. Ze sluiten twaalf weken ”wandelen met de dokter” af. Eén of twee keer per week is er vanaf maart getraind voor het einddoel: de ”Challenge” (uitdaging). Sinds maandag loopt de groep elke avond 7,5 kilometer. Deelnemer Jan redt zich aardig in de middenmoot. „Eerst leek het me echt een uitdaging die ik niet zou kunnen volbrengen, maar het valt me niet tegen.”

Tijdens de driemaandelijkse controle van bloeddruk en cholesterol werd Jan op het project ”Bewegen met de dokter” geattendeerd. Die „apk”, zoals hij het onderzoek noemt, is nodig omdat hij een lichte beroerte heeft gehad. „Ik dacht dat wandelen niets voor me was. Ik loop niet zo makkelijk en ben snel moe in mijn rechterbeen, dat ik ooit heb gebroken. Maar al doende, kom je op een punt dat je je fitter gaat voelen en het je gemakkelijker afgaat.” Of hij doorgaat met wandelen, weet hij nog niet. „Eigenlijk is het wel beter.”

Fitness

De vier huisartsen van De Burgt gaan al voor het derde jaar met patiënten op stap. Ruim honderd deden er mee, in vijf groepen. Sommige deelnemers werden ervoor uitgenodigd vanwege hun diabetes of overgewicht, anderen wegens sociaal isolement, depressiviteit of dreigende overbelasting in een mantelzorgsituatie, vertelt de initiatiefneemster, dokter Dianne Jaspers. „Uit zichzelf zouden ze niet gaan wandelen; we geven hun een steuntje in de rug.”

Bewegen in de buitenlucht doet volgens Jaspers eigenlijk iedereen goed. „Dus waarom onze patiënten niet? Je moet niet de illusie hebben dat je mensen die jarenlang niet aan fitness en gezonde beweging deden, gemotiveerd krijgt om naar een sportschool te gaan. Dit alternatief ligt dicht bij de patiënten: wandelen kunnen de meesten wel en het is niet al te duur.”

Jaspers heeft er zelf ook aardigheid in. „Onderweg hoor ik de boeiendste verhalen, bijvoorbeeld wat iemand in zijn werkende leven heeft gedaan. Het is heel anders dan op een spreekuur. Van sommige patiënten heb ik nu een completer beeld.”

De deelnemers op hun beurt krijgen van de huisartsen, een fysiotherapeut en andere medewerkers van Medisch Centrum De Burgt veel praktische tips, over wandelschoenen, voeding en loopschema’s.

In vier maanden wordt er een behoorlijke vooruitgang geboekt, aldus Jaspers. „Komen sommigen in het begin nog niet ver, na twaalf weken lopen de meesten de 7,5 kilometer makkelijk uit. Voor een enkeling die een blessure heeft of voor wie het toch te ver is, is er een rondje van 5 kilometer. Dat halen ze altijd.”

Gerichter

De Barneveldse huisartsen overwegen het wandelproject in de toekomst ook gerichter in te zetten, bijvoorbeeld voor kinderen en jongeren die meer achter de pc zitten dan dat ze tijd buiten doorbrengen, of voor patiënten met ADHD voor wie bewegen het effect kan hebben dat ze minder medicijnen nodig hebben.

Voor een deel begeleiden de artsen de wandelgroepen in hun vrije tijd. „Ik heb dan ook meteen mijn eigen bewegingsuurtje”, lacht Jaspers. Zorgverzekeraars vergoeden vooralsnog niets. „Die zien dit als preventieve zorg, waarvoor zij zich niet verantwoordelijk voelen. Daarom gaan we beter in kaart te brengen wat deelname voor de patiënten betekent, wat zij vier maanden geleden konden en wat zij nu kunnen. Mogelijk ontvangen we dan op termijn wel een vergoeding van verzekeraars. Indirect hebben ze er namelijk zeker voordeel van, want als het met onze patiënten beter gaat, hebben zij minder zorgkosten.”

Meer waardering is er van andere zijde. Het Barneveldse initiatief wordt opgenomen in de ”Beter in het Groen”-zoeker, waarmee instanties uit de sectoren natuur, sport, recreatie en overheid informatie over „gezonde activiteiten in de groene leefomgeving” beter toegankelijk willen maken voor burgers, patiënten, mantelzorgers, artsen en andere werkers in de gezondheidszorg die cliënten adviseren of verwijzen.

Het liefst lopen de deelnemers in het bos, is de ervaring van Jaspers: „Op een betonnen woonwijk zijn ze snel uitgekeken. Wandelen in de natuur is ook gezonder. Bovendien vermindert het stress. Onderzoek heeft aangetoond dat je in de natuur snel tot rust komt. Daar hoef je geen ellenlange wandelingen voor te maken, in twintig minuten lukt dat al.”

Irma, diabetes- en hartpatiënt, blijft wandelen, neemt ze zich voor. „Een betere conditie was voor mij absoluut gewenst. Ik zag tegen het lopen op. Naarmate ik fitter word en het beter vol kan houden, ga ik het leuker vinden.”

Die ervaring heeft Eva ook. „Ik deed mee omdat de dokter het beter voor me vond. Ik dacht met mijn werk in een verpleeghuis genoeg beweging te hebben.”