Zoiets pijnlijks moet het voor christenen in India zijn geweest toen afgelopen zondag hun premier, Narendra Modi, aan een „nationale yoga-oefening” deelnam.

In een land waarin de meerderheid van de inwoners hindoe is maar dat nadrukkelijk seculier wil zijn (zodat alle religieuze bevolkingsgroepen er veilig kunnen wonen) werd zondag een meditatievorm tot nationale ceremonie verheven die uit de koker van het hindoeïsme en het boeddhisme komt. Juist omdat de premier eraan deelnam werd yoga even heel nadrukkelijk tot Indiase identiteit verheven, en dat moet pijnlijk zijn geweest voor hen die graag als christen of moslim staatsburger van India willen zijn.

Het optreden van Modi was ook ontactisch omdat hij partijlid is van de BJP, dat is de radicale hindoepartij van India die het ”hindutva”, India alleen voor hindoes, hoog in het vaandel heeft staan. Al langer is bekend dat radicale hindoes, bekend om hun oranje gewaden, zich gesterkt weten in hun streven om van India een hindoestaat te maken nu ‘hun’ Modi landelijk premier is. Als die zich dan vervolgens presenteert aan alle Indiërs als een fervente yogaleerling, moet dat bij hen die het hindoeradicalisme vrezen een onveilig gevoel hebben gegeven.

Modi mag dan zondag met nadruk erop hebben gewezen dat yoga „iets neutraals is” en „voor iedereen gezond”, de impliciete suggestie die van zijn optreden uitging én die werd opgevangen door religieuze minderheden was wat anders: is deze nationale yogadag een eerste kleine stap richting hindutva?

Intussen blijft de vraag naar de ware identiteit van yoga niet beperkt tot India. Zondag 21 juni was immers door de VN uitgeroepen tot Wereldyogadag. Ook dat mag je gerust een dubieuze ontwikkeling noemen: alsof we bij yoga van doen hebben met een neutraal fitnessprogramma waarvan iedere wereldburger beter wordt! Alleen al het feit dat BJP’er Modi zich persoonlijk heeft ingezet om yoga tot thema van zo’n mondiale VN-dag te maken, maakt zo’n dag twijfelachtig.

Net zo min als de dancecultuur (een van Nederlands belangrijkste culturele exportproducten) vermaak is dat voor iedereen aanvaardbaar is, valt yoga onder de noemer ”gezonde fitness voor jong en oud”. Daarvoor hebben deze lichamelijke oefeningen te veel levensbeschouwelijke lading.

Juist nu yoga ook in Nederland onder gewone burgers populair is (er schijnt zelfs yoga voor baby’s te zijn) doen christenen er goed aan zich te bezinnen over die geestelijke achtergonden. Dat Nederland oranje kleurt tijdens ‘dancefeestjes’ is al erg genoeg.