Bovendien is de 5 miljard euro die het kabinet met de wijziging denkt binnen te halen volgens Eijffinger in feite „al aanwezig”. Dat is volgens hem af te leiden uit recente bijgestelde ramingen over de economische groei van het Centraal Planbureau (CPB). Het adviesorgaan denkt dat de groei dit jaar aantrekt naar 2 procent. Voor volgend jaar gaat het CPB uit van 2,1 procent groei.

Door die meevaller is al 5 miljard als smeermiddel voor de economie aanwezig, zegt de hoogleraar. En die economische groei moet voldoende zijn om de door het kabinet beoogde lastenverlichting op arbeid te financieren. Eijffinger: „Met de btw-plannen wil het kabinet dus nog eens 5 miljard extra genereren. Daar ben ik geen voorstander van.”

Die extra 5 miljard gaan we niet afromen met een hoger btw-tarief, legt Eijffinger uit. „Kijk naar de grensstreek, waar de mensen massaal benzine tanken en boodschappen doen over de grens omdat de btw daar veel lager is. We verliezen al heel wat inkomsten door het hoge btw-tarief.” Maar ook in andere sectoren, zoals in de recreatie, voorziet Eijffinger dat een hoger btw-tarief gaat leiden tot lagere belastinginkomsten. „De vraag is minder elastisch dan men denkt. Consumenten gaan gewoon minder besteden.”

Volgens Eijffinger is een tarief boven de 20 procent eigenlijk al te veel. „Dat is de kritieke grens. Het zou beter zijn beide tarieven samen te voegen tot één tarief van 17 procent. Dat kan budget-neutraal, zoals uit CPB-berekeningen is gebleken. En daarmee verlicht je de belasting op heel veel aankopen toch met 4 procent.”

Staatssecretaris Eric Wiebes (Financiën) trekt met zijn voorstellen voor een btw-tarief van 21 procent verkeerde conclusies, meent Eijffinger. „Het is een zelfoverschatting van zijn mogelijkheden.”