Veelzeggend waren de twee laatste regels van het eerste vers: „Ik wil trachten voor hen die ze dragen altijd een bron van vreugde te zijn.” Mensen die getekend werden door grijze haren en rimpels konden van jongere generaties respect, zorg en aandacht verwachten.

Natuurlijk waren er ook toen mensen die ouderen onfatsoenlijk bejegenden. Maar dat was meer uitzondering dan nu het geval is. Ouderen werden in het algemeen gezien als mensen met veel ervaring van wie je iets kunt leren.

Dat is wel veranderd. Ouderen worden in toenemende mate gezien als een probleem. Ze lijken in het denken van veel mensen steeds meer gezien te worden als een maatschappelijke kostenpost. De vergrijzing kost immers handen vol geld. Daar komt nog bij dat in veel cao’s allerlei voorrechten voor oudere werknemers zijn opgenomen. Daar hebben jongeren moeite mee.

Ouderen zijn voor hen mensen die vooral hun eigen boontjes moeten doppen. Zij moeten niet langer verwachten dat de maatschappij hen dankbaar is voor alles wat ze hebben opgebouwd. Dat raakt zelfs de ouder-kindrelatie. Hoeveel min-vijftigers zijn niet te druk om zich echt om hun oude vader of moeder te bekommeren?

Tegelijk is er de tendens dat ouderen zorg en aandacht moeten zoeken in hun eigen netwerk. Dat betekent dat ze meer dan voorheen zijn aangewezen op kinderen, vrienden en buren.

Voor de meeste bejaarden zal dit geen probleem zijn. Al blijkt het in de praktijk voor veel volwassen kinderen vaak lastig om zorg voor hun ouders te combineren met hun baan. Dat neemt niet weg dat veruit de meeste ouderen op hun eigen netwerk kunnen terugvallen. Tegelijk zijn er voorbeelden dat oude mensen het moeilijk hebben omdat ze te weinig aandacht krijgen. Vereenzaming is voor hen een reëel risico.

Nog erger is het wanneer bejaarden echt te lijden hebben van hun kinderen, vrienden of buren. Het rapport dat het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) gisteren daarover uitbracht is onthutsend. Vorig jaar kwamen bij de diverse meldpunten 2400 meldingen van ouderenmishandeling binnen. Daarbij tekent het SCP aan dat dit aantal elk jaar hoger wordt en dat het slechts een topje van de ijsberg is. Veel ouderen durven namelijk het ervaren wangedrag niet te melden.

Ongetwijfeld zullen er ook in het verleden gevallen van ouderenmishandeling zijn geweest. Maar het hoge aantal waarvan nu sprake is, tekent wel de groeiende immoraliteit. Wie hoogbejaarde mensen mishandelt, is gewetenloos. De overheid maakt van alles een speerpunt. Maar de zorg voor oude, vaak gebrekkige en hulpbehoevende mens verdient de hoogste prioriteit. Eerbied voor de grijze haren is dure plicht.