De Zuid-Afrikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken, Aziz Pahad, stelde dat de „scheidingsmuur geen veiligheidsbarrière is.” Verder verwees hij naar het verleden van Zuid-Afrika, dat in de jaren zestig en zeventig vanwege het blanke apartheidsbeleid voor het Internationaal Gerechtshof moest verschijnen. De vraag naar de (on)rechtmatigheid van de invoering van het apartheidsbeleid in het huidige Namibië is zelfs een van de belangrijkste zaken die ooit bij het VN-hof zijn neergelegd, waarin het hof zich echter niet bevoegd achtte. Tegenstanders van het Israëlische veiligheidshek spreken ook vaak van „apartheidsmuur.”

Volgens Pahad bewijst de geschiedenis van Zuid-Afrika ook dat „een militaire strijd geen oplossing” brengt. „Dat zal ze ook niet brengen in het Midden-Oosten. De veiligheidsbarrière brengt de tweestatenoplossing die is voorgesteld in de routekaart voor de vrede niet dichterbij.” Pahad riep het hof ertoe op alles te doen waardoor de barrière verdwijnt.

De Zuid-Afrikaanse ambassadeur Jana in Nederland ging nog een stapje verder. Zij gebruikte herhaaldelijk het woord ”afgrijselijk” om de Israëlische politiek in de bezette gebieden te beschrijven.

De secretaris-generaal van de Arabische Liga, Amr Moussa, zei maandag dat de Arabische wereld bereid is vrede te sluiten met Israël als dat land zijn verplichtingen nakomt, zoals het afbreken van de muur. Morgen legt de Arabische Liga in Den Haag een verklaring af voor het hof.

De Palestijnse leider Yasser Arafat riep de Palestijnen gisteren vanuit Ramallah op hun stem tegen de Israëlische muur luid te laten horen. Hij zei dat die is bedoeld om de Palestijnen land af te pakken. „Dit is een nieuwe Berlijnse Muur”, zei Arafat. „Er zal geen vrede tussen de twee volkeren of in de hele regio komen in aanwezigheid van een muur van annexatie, expansie en apartheid.”

De Palestijnse premier Qurei bond maandag de „rechters in Den Haag” op het hart: „Luister naar wat de Palestijnen hebben te zeggen. Zij sluiten geen compromis over hun rechten.”

Volgens een medewerker van de Israëlische vertegenwoordiging bij de VN, Alan Baker, hebben de Palestijnen maar één doel met de hoorzitting bij het internationale hof. „Hun werkelijke doel is om Israël in het beklaagdenbankje te krijgen en dan naar Israël te wijzen en te zeggen dat het een vogelvrije staat is”, aldus Baker tegen verslaggevers. „En dit zal geen enkele Israëlische regering laten gebeuren.”

De hoorzittingen bij het Internationaal Gerechtshof maken deel uit van een verzoek om juridisch advies van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. De Algemene Vergadering heeft zich onomwonden tegen de bouw van de veiligheidsbarrière uitgesproken. Intussen gaat de bouw van de 700 kilometer lange barrière gewoon door.

De landen die bij de hoorzittingen in Den Haag het woord voeren, hoeven geen directe belanghebbenden te zijn. In principe kunnen alle lidstaten van de VN hun mening geven. Veel landen, waaronder Nederland, houden het echter bij een schriftelijke verklaring. Nederland vindt dat het politieke conflict tussen Israël en de Palestijnen op een politieke -en dus niet op een juridische- manier moet worden opgelost. Waarschijnlijk zullen alleen tegenstanders van het Israëlische beleid het woord voeren.

Ook Israël volstaat met een schriftelijke verklaring. Het land betwist onder meer de bevoegdheid van het Internationaal Gerechtshof om een oordeel te geven over de muur. In de uiteenzetting die gisteren openbaar werd, stelt de regering-Sharon dat ”Palestina” (dat steeds tussen aanhalingstekens staat) geen partij kan zijn in het juridische conflict voor het Internationaal Gerechtshof. In beginsel zijn alleen staten en internationale organisaties partij bij het VN-hof.

De voorzitter van de vijftien rechters van het ICJ, de Chinese rechter Shi Jiuyong, sprak maandag wel gewoon over Palestina alsof het een staat is. De Palestijnen hebben -net als bijvoorbeeld het Vaticaan- een waarnemersstatus bij de VN.

In andere passages herinnert Israël er verder aan dat er geen vastgelegde begrenzing bestaat tussen de Joodse staat en gebieden die de Palestijnen claimen.

De demarcatielijn tussen de troepen van Israël en het koninkrijk Jordanië uit 1949 is beslist geen overeengekomen afbakening tussen de Joodse staat en de destijds Jordaanse, Palestijnse gebieden. Het was enkel de frontlijn. De grens moet via onderhandelingen worden afgebakend. Dit beklemtoont de Israëlische visie dat de Palestijnse gebieden omstreden en niet zozeer veroverd en bezet zijn.