Budgethouders schieten niets op met aftreden Van Rijn
Het is goed dat staatssecretaris Van Rijn niet is afgetreden. De budgethouders schieten daar helemaal niets mee op, stelt mr. Kees van der Staaij.
De kranten staan er vol van, en onze mailboxen puilen uit. Heel veel mensen met een persoonsgebonden budget zijn de afgelopen tijd flink in de problemen gekomen. Zij krijgen het geld vaak niet binnen om de mensen te betalen die hun zorg verlenen.
Op het eerste gezicht zou je kunnen denken: zie je wel, die grote overheveling van zorgtaken naar de gemeenten per 1 januari is toch niet goed gegaan. Inderdaad: die decentralisatie, en vooral het tempo ervan, was omstreden. Maar de problemen waar het in de kranten en mailboxen over gaat zijn van heel andere aard. Het gaat hier om veruit de minst omstreden maatregel in de zorghervormingen! De hele Tweede Kamer vond dat het verstandig is om de Sociale Verzekeringsbank vooraf controle uit te laten oefenen om fraude te voorkomen. Van SP tot VVD was men het daarover eens.
Maar zoals zo vaak, in de praktijk bleek de invoering van deze nieuwe werkwijze toch heel veel lastiger dan eerder ingeschat. Als alles precies volgens het boekje gaat, lopen de betalingen vaak keurig. Als er echter ergens maar een vakje verkeerd ingevuld is, een vinkje niet goed staat, of een zorgcontract is kwijtgeraakt, kom je in een waar doolhof terecht, waar je als gewone burger moeilijk meer uitkomt. Ongelooflijk frustrerend voor de mensen die het betreft. Ze zijn soms de wanhoop nabij. Zeker als vaak ook nog onduidelijk blijft wanneer de problemen dan wél opgelost zijn, of als de informatievoorziening tekortschiet. Laten we er geen doekjes om winden: dat is vreselijk beroerd en schrijnend.
Was het nu maar zo dat de invoeringsproblemen met één druk op de knop op te lossen zijn. Maar helaas is dat niet zo. Eerlijk is eerlijk, er is door alle betrokkenen met man en macht gewerkt om de betalingen goed te laten verlopen en de systemen weer op orde te krijgen. De Kamer oefende politieke druk uit door tijdens debatten telkens weer kritische vragen te stellen. En uit alles wat staatssecretaris Van Rijn deed bleek dat hij de problemen hoog opneemt. Hij deed er al het mogelijke aan om de zaak zo snel mogelijk te verbeteren. Ook de mensen van de Sociale Verzekeringsbank draaiden en draaien overuren om achterstanden in te lopen. En budgethoudersvereniging Per Saldo stelt zich erg constructief op om te helpen de problemen op te sporen en op te lossen.
Helpt dit alles? Het eerlijke antwoord is: zeker, maar niet genoeg. Zeker, er zijn dingen die nu beter gaan. Veel misslagen zijn nu hersteld. Maar de problemen zijn nog steeds veel te groot. Buitengewoon vervelend is dat soms na veel gedoe de betaling keurig in orde komt, maar de volgende maand de ellende weer van voren af aan begint. Dat frustreert enorm, en leidt iedere keer weer tot nieuwe klachten en ongerustheid. Dat is weliswaar onvermijdelijk bij dit soort ingewikkelde operaties, maar niet minder pijnlijk.
De vraag waar de Tweede Kamer gisteren antwoord op moest geven was: Wat nu? De inzet van de SGP was en is om de resterende problemen zo snel mogelijk aan te pakken, de communicatie met de budgethouders te verbeteren en de systemen te vereenvoudigen. Dat is de opdracht waar wij nu voor staan.
Helpt het dan om de verantwoordelijke staatssecretaris maar naar huis te sturen? Nee. Het opzeggen van vertrouwen is niet bedoeld als uitlaatklep voor op zichzelf heel begrijpelijke frustratie. Vertrouwen zeg je op als je de indruk hebt dat de betrokken minister of staatssecretaris niet competent is of onherstelbare fouten heeft gemaakt. Dat is hier echt niet aan de orde.
De budgethouders die op hun geld wachten schieten er bovendien helemaal niets mee op als in de complexe materie van de zorghervormingen ineens een nieuwe bewindspersoon moet optreden, iemand die zich weer helemaal moet inwerken in deze buitengewoon lastige materie. Als een schip in moeilijkheden komt op een woelige zee, schiet het niet op om een ervaren kapitein weg te sturen en een nieuwe in te vliegen.
De auteur is voorzitter van de SGP-fractie in de Tweede Kamer.