Recensie: Derde Bach-cd Jolanda Zwoferink
Dwars tegen de authentieke uitvoeringspraktijk in kiest Jolanda Zwoferink ook op haar derde Bach-cd voor legatospel als uitgangspunt. Vooraf weegt ze elke noot qua betekenis en articulatie en vervolgens speelt ze consequent volgens die manier.
Dat valt te respecteren, maar er is een uitspraak (naar het schijnt ten onrechte toegeschreven aan Luther, Bachs grote inspirator!) dat consequent zijn niet goed afloopt… Wat dit principe oplevert aan monumentaliteit bewijzen de grote werken die Zwoferink speelt: de Dorische Toccata en fuga BWV 538 en de grootse Es-dur BWV 552. Tegelijk betekent de bestudeerdheid verlies aan spontane feestelijkheid, verrassing en natuurlijke schwung: een wezenskenmerk van barokke muziek. Ook in het Adagio van de derde Triosonate valt dat op. De Dorische fuga duurt met ruim tien minuten bovendien écht lang en in het Es-Praeludium kiest (?) de organiste voor flinke temposchommelingen.
Het orgel van Gottfried Silbermann in de voormalige Hofkirche van Dresden beschouwt Zwoferink als dé vervulling van Bachs wensen. Inderdaad ongekend fraai zijn bijvoorbeeld de delicate stemmen in ”Schmücke dich” (wat een fluiten!) en ”An Wasserflüssen”, beide in een mooi tempo en met veel inlevingsvermogen gespeeld. Het pedaal komt door zijn beperkte bezetting –slechts één bruikbare achtvoet– en minder strakke aanspraak echter maar moeilijk mee in de balans. Tussen de Silbermann kenmerkende heldere hogere én diepdonkere lagere regionen moeten de middenstemmen alle zeilen bijzetten.
Misschien een kwestie van luisteren met ‘andere oren’, maar voorlopig is het wennen, deze eigenzinnige aanpak.
J. S. Bach Orgelwerke III – Kathedrale Ss. Trinitatis (Hofkirche) Dresden – Jolanda Zwoferink; Prestare (ZWF 3331568); € 14,95; www.prestarecd-productions.nl
BWV 538
BWV 657
BWV 527