Minister Van der Hoeven en staatssecretaris Nijs, beiden van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, laten een onderzoek verrichten naar de stijging van de kosten. Dat moet voor de zomervakantie klaar zijn. De verhoging komt volgens de bewindslieden vooral door stijging van de eigen bijdragen die scholen vragen, hogere boekenprijzen en excursies.

Onder de schoolkosten vallen volgens de definitie van het ministerie niet de kosten voor het school- en collegegeld. Die zijn in de afgelopen jaren ook gestegen, maar daarover doen de bewindslieden geen nadere mededelingen.

Ouders betalen per kind in het voortgezet onderwijs dit cursusjaar 324 euro meer schoolkosten dan in het cursusjaar 2000-2001. In het middelbaar beroepsonderwijs stegen die kosten in dezelfde periode met 410 euro. Gemiddeld betalen ouders voor de schoolkosten van hun kind dat vmbo volgt 680 (in 2000 472), voor hun havist 927 (in 2000 618) en voor hun vwo’er 931 euro (in 2000 623 euro). De cijfers komen uit een rapport van Research voor beleid, dat de bewindslieden donderdag naar de Tweede Kamer stuurden.

Van der Hoeven en Nijs tonen zich onaangenaam verrast door de stijging. Ze hebben geen verklaring voor de stijging omdat in de onderzochte periode geen grote onderwijsvernieuwing plaatsvond.

De grootste stijging deed zich voor in de prijzen voor de boeken. In het schooljaar 2000-2001 betaalden ouders met een kind in het vmbo gemiddeld 194 euro voor de boeken, dit cursusjaar liep dat bedrag op tot 392 euro. Voor havisten stegen de boekenprijzen in dezelfde periode van 251 tot 478 euro en voor vwo-leerlingen van 281 naar 477 euro.

De vrijwillige ouderbijdragen stegen van 2000 tot 2003 voor vmbo’ers van gemiddeld 50 naar 89 euro, voor havo-leerlingen van 73 naar 86 en voor vwo’ers van 69 naar 101 euro.

In het middelbaar beroepsonderwijs lopen de kosten per gekozen richting ver uiteen, maar gemiddeld genomen is daar ook sprake van een sterke stijging, namelijk van 687 naar 1097 euro. Voor boeken betaalden de ouders deze cursus gemiddeld 541 euro. Drie jaar geleden was dat nog 305 euro. De vrijwillige ouderbijdrage in het mbo steeg gemiddeld van 92 naar 116 euro.

Van der Hoeven en Nijs vinden de kostenstijging voor de boeken niet verantwoord. Het onderzoek dat ze instelden moet de precieze oorzaken van de stijging in kaart brengen. De bewindsvrouwen denken aan meer onderlinge concurrentie, waardoor boekenprijzen kunnen dalen. Ze willen verder weten of de scholen de ouders en leerlingen wel hebben betrokken bij de verhoging van de vrijwillige bijdragen en de boekenprijzen. Ook zal de Onderwijsinspectie bezien wat hun mogelijkheden zijn bij het toezicht op de schoolkosten.