Die continue verhoging van de stress eist wel haar tol. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat de uitval van mensen door stress en andere psychische kwalen groter is dan door lichamelijke klachten.

Nu mag dat hoge aantal uitvallers vanwege psychische klachten, vorig jaar 415.000, niet uitsluitend worden toegeschreven worden aan de verhoogde stress. Opvallend is dat er onder hen zo veel jongeren zitten. Gezien hun leeftijd zouden zij juist in staat moeten zijn flexibel te reageren op de veranderingen. De jeugdige uitvallers kampen vooral met depressiviteit of met een ontwikkelingsstoornis. Vaak blijken zij door hun beschermde opvoeding niet om te kunnen gaan met de eisen die de harde maatschappij stelt.

Anders ligt het bij ouderen. Naarmate hun leeftijd vordert, neemt hun aanpassingsvermogen af. Op den duur kunnen zij de ontwikkelingen niet bijbenen. Dat geeft spanning. Werden oudere werknemers voorheen gewaardeerd vanwege hun ervaring, vandaag de dag zijn zij voor werkgevers in toenemende mate een blok aan het been. Zij worden soms al bijvoorbaat gezien als dwarsliggers die de noodzakelijke vernieuwingen hinderen of zelfs blokkeren. Bovendien halen zij vaak de steeds hogere resultaatseisen niet.

Ouderen zelf ervaren dit als een groot probleem. Het gevoel niet mee te kunnen komen, geeft hun veel stress. Daarbij gaan ze steeds meer de momenten missen waarop ze even afstand kunnen nemen van hun dagelijks werk. Immers, de moderne communicatiemiddelen dwingen hen haast om ook buiten werktijd alert te zijn. Bijna iedereen checkt ’s avonds één of meer keren zijn e-mail en onderneemt zo nodig daarop actie.

Het probleem lijkt bijna onoplosbaar. Zowel werknemers als werkgevers hebben soms het gevoel meegezogen te worden in een draaikolk. Of je nu wilt of niet, je moet mee met de moderne ontwikkelingen. Met elkaar zorgt men ervoor dat men doldraait, waardoor veel mensen uitvallen.

Er zou al veel gewonnen zijn als ondernemers en medewerkers zich veel bewuster gingen afvragen of elke efficiencyverbetering op de langere termijn inderdaad een goed resultaat oplevert. Niet alles wat kan, is nodig. Niet elke vernieuwing brengt uit­eindelijk een beter resultaat. Goed werkgeverschap betekent ook en vooral: oog hebben voor de sterke en de zwakke kanten van medewerkers, en daar beleid op maken. Maatwerk noemt men dat. Dat heeft risico’s. Een directie kan niet voor elk werknemer apart beleid maken. Dan mis je als bedrijf structuur. Maar maatwerk heeft ook voordelen. Daarbij voelt de werknemer zich het best en presteert hij beter. Net zoals een maatpak beter voelt dan een confectiepak.