TOEN

Ik ben geboren en getogen in Amsterdam-Oost en werk als fiscaal jurist. Tot vorig jaar was ik drie jaar lang voorzitter van de Amsterdamse stedelijke jongerenorganisatie Asri. Bij die club ben ik nog steeds betrokken.

Mijn ouders komen uit Marokko. Ik ken in Amster­dam verschillende Marokkaanse criminelen die betrokken zijn bij onderwereldmoorden. Zo spreek ik geregeld de familie van een Marokkaanse jongeman die in Amsterdam is doodgeschoten. Uit respect voor de rouwende nabestaanden noem ik geen namen.

Ik zat bij Marokkaanse jongens op school die van kruimeldief uitgroeiden tot grote criminelen. Die jongens uit bijvoorbeeld Amsterdam-West kozen een ander pad dan ik. Ze komen vaak terecht in de kickbokswereld en ontmoeten foute mensen. Op kickboksgala’s lopen figuren uit de onderwereld rond.

NU

Het is afschuwelijk dat bij de schietpartij woensdag in Amsterdam, waarbij een 25-jarige jongeman uit Zaandam is vermoord, de kogels rondvlogen en onder meer een tram raakten. Criminelen rond Willem Holleeder schoten hun tegenstanders meestal gericht dood. Dat is uiteraard niet goed te praten, maar ze lieten doorgaans de omgeving met rust.

Jonge criminelen uit bijvoorbeeld de Marokkaanse, Turkse en Surinaamse onderwereld echter schieten in het wilde weg om zich heen. Midden op straat. Dat is al een paar jaar aan de gang. Ze gebruiken zware wapens, maar kunnen daar niet goed mee omgaan, het zijn amateurs.

Die misdadigers hebben kennelijk niks te verliezen. Ze buigen voor niemand, zijn nergens bang voor. Geen angst voor de politie, geen angst voor het openbaar ministerie. Moet er een tegenstander van straat worden geveegd, dus worden doodgeschoten? Dan doen ze dat, zo nodig op klaarlichte dag.

Dat de verdachten van de schietpartij én het 25-jarige slachtoffer in de nacht van dinsdag op woensdag kennelijk in shishalounge (waterpijpcafé) The Village in Amsterdam-West zijn geweest, verbaast mij niet. Er zijn nogal wat waterpijpcafés waar een foute sfeer hangt.

Voor jongerenorganisatie Asri leidde ik een paar jaar geleden een onderzoek naar de ongeveer 35 tot 40 waterpijpcafés in Amsterdam. We hebben zo’n 125 bezoekers geïnterviewd. Zelf bezocht ik zo’n zeven waterpijpcafés. Ze zien er vanbinnen vaak uit als een buurthuis. Een paar tafeltjes, een biljart, een voetbaltafel, een televisie. Jongeren roken er een waterpijp.

Het fenomeen is overgewaaid uit de Arabische dan wel Turkse cultuur. Je inhaleert geur die van een tabaks­geurstaafje afkomt. Jongeren roken de pijp vaak in een groepje van drie of vier. Ze doen er uren over. Het heeft iets gezelligs en vertrouwds.

Er blijkt veel mis te zijn in dergelijke shisha­lounges. In een aantal waterpijpcafés worden drugs gedeald. Sommige mensen die in Amsterdam hun coffeeshop moesten sluiten, omdat die bijvoorbeeld te dicht bij een school stond, maken een doorstart in waterpijpcafés. Op dit moment valt zo’n café niet onder de Tabakswet en ook niet onder de Horecawet. Zorgelijk is bijvoorbeeld dat er tegen de regels in nogal wat waterpijpcafés alcohol wordt geschonken. Ook is de ventilatie er vaak niet goed op orde. Gelukkig werkt politiek Den Haag aan een wet om meer controle te krijgen op de shishalounges.

Nogal wat waterpijpcafés in Amsterdam zijn verzamelplaatsen van criminelen, al wil ik niet alle cafés over één kam scheren. Zeker in achterstandswijken in Amsterdam-Oost en -West zijn de ruiten van die cafés vaak geblindeerd. Daar komen vooral Marokkanen en Turken. Jongelui kunnen met hun helm op naar binnen. Zo worden ze niet ontdekt door hun ouders. Er staan scooters of motorscooters voor de deur geparkeerd. Motorscooters zijn een nieuwe trend. Die halen een snelheid van 180 kilometer per uur.

Of eigenaren van waterpijpcafés wel voldoende optreden tegen criminelen die samenkomen in hun gelegenheden? Die eigenaren kunnen vaak ook geen kant op. Vaak brengen rijke criminelen juist extra geld in het laatje, doordat ze bijvoorbeeld vaak een rondje geven. Dus knijpen de eigenaren een oogje dicht.

Verontrustend is dat we in de waterpijpcafés veel 16-minners zijn tegengekomen. Ze komen daar veel te vroeg in aanraking met bijvoorbeeld alcohol. Maar ze ontmoeten ook criminelen. Jongeren hebben nogal eens bewondering voor die criminelen met hun dure kleding, schoenen, auto’s en sieraden. Zo dreigt die jeugd op het verkeerde pad te raken.

STRAKS

De waterpijpcafés zouden vanuit de achterstands­wijken moeten worden verplaatst naar het centrum van Amsterdam. Zo krijg je een meer gemêleerd publiek, onder wie toeristen en mensen uit de grachten­gordel. Dan wordt een shishalounge minder een verzamelplaats voor criminelen.

De autoriteiten hebben vijftien jaar geleden verzuimd om 15-jarige kruimeldieven keihard aan te pakken en goed te begeleiden. Nu zitten we met de kwalijke gevolgen: vaak allochtone jongemannen plegen grof geweld.

We zullen als Amsterdammers de huidige generatie 15-jarigen moeten behoeden voor de stap naar de misdaad. Het is onze taak de jeugd aan te spreken: „Het lijkt leuk om van met misdaad verdiend geld allerlei dure spullen te kunnen kopen. Maar je wordt óf binnen een paar jaar slachtoffer van een afrekening of ze zitten tot in lengte van dagen achter je aan.

Ben Yerrou (28): Jonge misdadigers hebben kennelijk niks te verliezen

J. Visscher