De nieuwe Japanse vogelgriepuitbraak kwam precies een dag voordat de quarantaine werd opgeheven in de nabijgelegen prefectuur Yamaguchi, waar in januari 15.000 kippen bezweken aan de vogelgriep. Het was voor het eerst sinds 1925 dat de vogelgriep toesloeg in Japan.

Binnen een straal van 30 kilometer rond de pluimveehouderij in Yamaguchi waar het virus was ontdekt, werd een strenge quarantaine ingesteld. Zo’n 19.000 kippen die nog niet waren bezweken, werden geslacht. De 34.000 kippen werden onmiddellijk begraven. Het bleek te werken. Terwijl in landen als Korea en China de vogelgriep zich zelfs na ontdekking verspreidde, werd er in Japan geen tweede besmettingshaard gevonden.

Dat veranderde dinsdag. De nieuwe ontdekking van het virus komt als een grote verrassing. Experts weten niet hoe de kippen in Yamaguchi en Oita de vogelgriep hebben opgelopen. Het is ook niet bekend of de Oita-kippen zijn besmet door de Yamaguchi-griep. Maar de kans dat er een direct verband ligt tussen de twee besmettingen is klein. De besmetting in Yamaguchi vond plaats op een pluimveehouderij, in Oita waren het kippen die als hobby werden gehouden.

In Japan wordt er een quarantaine ingesteld voor een straal van 30 kilometer rond een besmettingshaard. Vervoer van pluimvee en eieren is verboden binnen deze straal. Al het pluimvee in het gebied wordt gedood en begraven of verbrand, waarna het gebied vervolgens wordt gedesinfecteerd.

De Japanse overheid begon onmiddellijk met het inspecteren van 1,64 miljoen kippen in Oita en de aangrenzende prefectuur Kumamoto. Het gebied is een van de belangrijkste pluimveegebieden in Japan. Bijna 40 procent van de Japanse pluimveehandel is hier gevestigd. Binnen de straal van 30 kilometer liggen ook belangrijke toeristische attracties, zoals de heetwaterbronnen van Yufuin.

De Japanse overheid neemt daarom geen risico’s. De overgebleven kippen in de besmettingshaard werden dinsdag direct omgebracht en samen met het kippenhok begraven. Nieuwsprogramma’s op de Japanse televisie toonden beelden van inspecteurs in witte pakken met gasmaskers op. Treinpassagiers bij een nabijgelegen treinstation moesten onder toezicht van dergelijke inspecteurs door een desinfectiebad lopen om het station in en uit te kunnen.

Omdat deze maal het virus werd ontdekt bij hobbykippen, hebben alle dierentuinen in Japan kippen van hun kinderboerderijen verwijderd. Lagere scholen hebben ook hun kippen verwijderd. Veel Japanse lagere scholen houden vogels, waaronder vaak Bantam-kippen als die in Oita, konijnen en ander klein gedierte om leerlingen bekend te maken met dieren.

Deze voorzichtigheid vloeit voort uit angst voor mutaties van het virus. WHO-experts hebben de afgelopen weken herhaaldelijk benadrukt dat het virus alleen van besmette kippen op mensen kan overgaan. Maar men is bang dat het virus een mutatie ondergaat met een menselijk griepvirus. Het zou besmetting van mens naar mens mogelijk maken en een herhaling kunnen betekenen van de Spaanse griepepidemie van 1918. Die koste aan 40 miljoen mensen het leven.

Japan is ook bang voor economische gevolgen. Meer dan drie jaar geleden zag de Japan Pluimvee-Associatie (JPA) hoe de bse-crisis paniek onder de Japanse consument veroorzaakte. Maandenlang aten Japanners nauwelijks rundvlees. Het werd een economische ramp.

Nadat het vogelgriepvirus afgelopen maand in Yamaguchi werd ontdekt, begon de JPA een grote actie om herhaling van een dergelijke paniek te voorkomen. Sinds de bse-paniek had de organisatie de wettelijk vastgestelde naam laten veranderen van ”vogelpest” naar ”vogelgriep”. Hier werd nu volop gebruik van gemaakt. De associatie begon ook een informatiecampagne die gericht is op de media en de consumenten. De actie is tot nog toe een groot succes. Japanners zijn hun kippen en eieren blijven eten. De nieuwe Japanse vogelgriepuitbraak zou dit succes ongedaan kunnen maken.