Ds. Bijzet stamt uit een Fries geslacht, is innemend, ervaren en door een eerdere ambtsperiode in Zuid-Afrika beheerst hij de taal en kent hij de volksaard.

Het fraaie kerkgebouw in Bell­ville, een voorstad van Kaapstad, zit tijdens beide diensten helemaal vol. Ooit was dit een baptistenkerk, waarvan het grote doopbassin nu weggewerkt is. De vrijheid in kleding reikt bij vrouwen van lange rokken met stevige stappers tot broeken en teenslippers. Tienerjongens tooien zich in korte broek of pak en kerkenraadsleden zijn er met en zonder stropdas.

Vertrouwen

De gemeente zingt vrijwel alleen psalmen en Schriftberijmingen. Ds. Bijzet: „We zingen weleens wat anders, maar dan van losse bladen. Dit jaar komt er een beamer, die is uitgeprobeerd tijdens een prekenserie over de Dordtse Leerregels.”

De predikant is geen nieuwlichter die dingen wil doordrukken, hij wil vertrouwen winnen. „Mijn vorige gemeente leerde ook na aarzelingen de beamer waarderen. Daardoor zijn we sommigen liederen gaan zingen waar ze eerst niet aan wilden.”

Wat is er bijzonder aan Die Vrye Gereformeerde Kerk? Ds. Bijzet is blij met de vraag. „Aan ons is namelijk niets speciaals, we zijn gewoon gereformeerd, voluit gereformeerd. Wij hebben de gereformeerde belijdenisgeschriften hoog staan. Door de vrijmaking in 1944 kregen we beter zicht op het verbond. In lijn met de doopbelofte geven wij daarom ook gereformeerd onderwijs aan de kinderen. Dat wilde Calvijn vroeger al.”

De problemen met de vorige predikant lagen niet op theologisch vlak of op dat van de tucht. Het kwam wel tot een losmaking, „waarbij het oordeel bij de Heere is gelegd.”

Onlangs moesten er een paar onttrekkingen van gemeenteleden worden afgekondigd, die overigens geen verband hielden met de recente moeiten. Ds. Bijzet: „Die onttrekkingen doen verdriet. Niet om waar men heen gaat, de NG-kerk en de Dopperkerk (zie kader), maar omdat men weggaat. We kondigen onttrekkingen eerst twee weken af, zodat we kunnen bidden en gemeenteleden misschien nog in gesprek met hen gaan. We hebben onlangs als gemeente afgesproken meer op elkaar te letten, om eerder signalen op te vangen als er leden zijn die zich bij ons niet meer thuis voelen.”

Jeugd

De gemeente omvat veel jeugd. Ds. Bijzet geniet van zijn catechisaties. „Ik neem een vol uur per groep. Dan kun je ook even persoonlijk worden: „Hé, jij daar, waarom zit je pols in het gips?” Ze luisteren, stellen vragen, zijn nieuwsgierig, het geeft me veel energie. In Nederland gaan vijf minuten voor tijd boekjes al demonstratief dicht. Hier moet ik het einde forceren: „Het is nu écht tijd, jongens!”

Je houdt de jeugd niet vast met toeters en bellen, vindt de predikant. „Dat wil de jeugd zelf ook niet. Na de ochtenddienst is er de jeugdvereniging en na de avonddienst gaan de jongeren in de gemeente koffiedrinken. Onlangs organiseerden jongeren een gezellige gemeentedag.”

Kaapstad ligt ruim 1500 kilometer van de andere grote VGK-gemeenten Pretoria en Johannesburg. „Elk jaar organiseert de jeugd van Kaapstad, Johannesburg en Pretoria bij toerbeurt een congres voor wel 120 jongeren. Daar komen ook verkeringen uit voort.” „Maar”, zegt ds. Bijzet weleens tegen een jongere, „je kunt natuurlijk ook best een partner tegenkomen in de NG-kerk of bij de Doppers hier in de buurt. Misschien zit daar zelfs wel iemand die nog dichter bij de Heere leeft.”

Zending

Ds. Bijzet heeft het buitenland nooit gezocht, zegt hij. „In 1981 nam ik een beroep aan naar Drachten-Zuidoost, voor die gemeente al het zeventiende beroep. Drachten was zendende kerk: voor zowel Indonesië als voor Zuid-Afrika. Ik ging er niet heen vanwege de zending, ik wilde me bezighouden met de opbouw van de gemeente onder het motto: zonder goede basis geen goede zendende kerk.”

Binnen een jaar werd hij toch voorzitter van de zendingscommissie. Om een lang verhaal kort te maken: dat resulteerde uiteindelijk in een beroep van de VGK in Pretoria, een gemeente van 800 zielen. Zendeling ds. Tj. de Boer had mede de hand in dat beroep. „De gemeente van Pretoria nam het in die jaren van Drachten over. Nadat ik eerst collega De Boer in Drachten had bevestigd als zendeling, heb ik hem daarna ook in Pretoria bevestigd toen de zendingsrelatie met Drachten werd beëindigd.”

Dat laatste gebeurde in een gecombineerde kerkdienst van Pretoria en de zendingsgemeente van de zwarte voorstad Mamelodi. Ds. Bijzet: „Drie jaar voordat in 1994 de apartheid werd afgeschaft, was daar al een gecombineerde blank-zwarte eredienst, toen een wereldprimeur. We lieten zien dat er in Gods Koninkrijk veel meer mogelijk was dan in de aardse politiek.”

Samensprekingen

Die Vrye Gereformeerde Kerk heeft ook samensprekingen met andere kerken. „In Pretoria hebben de twee VGK’s en drie Doppergemeenten elkaar erkend als ware kerk. Momenteel wordt deze toenadering verder uitgewerkt. Ook in Kaapstad ervaren we de noodzaak van het zoeken naar eenheid. Nu de rust in onze gemeente is teruggekeerd, zijn wij samensprekingen begonnen met de Dopperkerken in Bellville en Bellville-Oost, de voorsteden van Kaapstad waar ook onze gemeente zich bevindt. Ook dat gaat vast de kant op van erkenning als ware kerken over en weer.”

Kansel

Ds. Bijzet groeide op in een vrijgemaakt gezin in Dokkum. „Gods Geest werkte al van jongs af het geloof in mij.” Voor het ambt koos hij „vanwege het toenmalige predikantentekort in onze kerken nadat de Nederlands Gereformeerde Kerken waren ontstaan. Het ambt is niet altijd gemakkelijk, maar ik heb nooit aan het geloof getwijfeld. Op de kansel sta je in de ruimte van het Evangelie, dat is iets geweldigs, ook als je het weleens moeilijk hebt. Ook toen ik eens overwerkt was, verlangde ik ernaar om weer te mogen preken.

In mijn eerste gemeente –maar ook nu nog– werd ik soms emotioneel op de kansel. Dan besef ik nadrukkelijk dat ik Gods genade mag preken.”