Bij een demonstratie tegen Zwarte Piet op 16 november in Amsterdam riep activist Al-Jaberi vanaf een podium: „Fuck de koning, fuck de koningin, fuck het koningshuis.”

Menno de Bruyne vindt het „vrij logisch” dat het openbaar ministerie (OM) de activist vervolgt voor majesteitsschennis. „Het openbaar ministerie laat de rechter beoordelen over wat deze verwarde man er heeft uitgekraamd. Overigens begrijp ik niet waarom iemand op een demonstratie tegen Zwarte Piet uitvaart tegen het koningshuis. Je moet kennelijk demonstrant zijn om dat te begrijpen.

Kennelijk vindt het OM dat ze in deze zaak een kans heeft op een veroordeling. Het OM maakt echt geen werk van alle vervelende uitingen over het koningshuis, daar zou het OM anders een dagtaak aan hebben. De omstandigheden van een zaak spelen een rol. Deze uitspraken zijn in het openbaar, op een podium, gedaan. Als iemand op Twitter onzin uitbraakt over het koningshuis, kan ik me voorstellen dat het OM redeneert: Deze dwaas weet niet beter.”

Waarom is majesteitsschennis strafbaar?

„Het staatshoofd is iemand anders dan Jan met de Pet. Het gaat niet alleen maar om bescherming van de koning persoonlijk, maar ook om bescherming van de Nederlandse Staat. Hoe abstract dat ook klinkt. Velen vinden dat het instituut ”staat” in ere moet worden gehouden. En belediging van dat instituut staat haaks op het in ere houden daarvan.”

Op Twitter klinkt verontwaardiging over vervolging van de activist. Royaltykenner Marc van der Linden meldt: Vervolgen wegens majesteitsschennis is niet meer van deze tijd.

„Ik ben het niet met hem eens. De zaken die activist Abulkasim Al-Jaberi roept, zijn hoogst onfatsoenlijk en grof. De rechter zal moeten beoordelen of een veroordeling op zijn plaats is. Het punt dat iets niet meer van deze tijd is, vind ik een lachwekkend argument.”

Koningshuis-kenner en PvdA’er Peter Rehwinkel stelde in 2007 dat het verbod op majesteitsschennis moet worden afgeschaft. Hij vindt dat het verbod onrechtvaardig is en strijdt met Europees recht. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens bepaalde in 1992 volgens hem dat (beledigende) kritiek op de regering forser mag zijn dan in andere gevallen. „Aangezien het staatshoofd deel uitmaakt van de regering, staan de bepalingen rondom majesteitsschennis op gespannen voet met het Europese recht”, aldus Rehwinkel.

Wat vindt u van Rehwinkels zienswijze?

„Het is een PvdA’er. In die kringen doen ze nogal vergoelijkend over majesteitsschennis. Ze tillen er niet zo zwaar aan. Ik hoor bij een andere club. Dat een verbod op majesteitsschennis strijdig is met Europees recht, moet nog maar blijken. Rechterlijke uitspraken zijn vaak nogal elastisch.”

Mensen die het niet eens zijn met de vervolging redeneren in de trant: Er is vrijheid van meningsuiting, de activist moet kunnen betogen voor afschaffing van het koningshuis.

„Er is niks mee als mensen pleiten voor afschaffing van het koningshuis. Een ferme discussie mag. Maar wel op een fatsoenlijke manier. Het begrip vrijheid van meningsuiting verwordt tot een afgekloven term. Als alle smeerlapperij, alle onzin die mensen eruit kramen, onder de vrijheid van meningsuiting valt, dan blijft er van dit op zich belangrijke principe weinig over.”

Wil het openbaar ministerie met deze stap het belang van fatsoen benadrukken?

„Dat zou kunnen, al kan ik niet in de hoofden van de mensen bij het OM kijken. Het lijkt erop dat het OM wil laten zien: De bepaling van majesteitsschennis is er niet voor niets. Door de jaren heen is een slingerbeweging te zien. Kort na de Tweede Wereldoorlog maakten de autoriteiten werk van handhaving van het verbod op majesteitsschennis. Wilhelmina en Juliana moesten worden beschermd. In de oorlog was de Nederlandse staat immers in de verdrukking gekomen. Daarna, in de verlichte jaren zestig en zeventig, was alles okay. Het meest vunzige, laatdunkende en idiote dat over het koningshuis werd gezegd, moest maar kunnen. De laatste jaren worden de touwtjes weer aangetrokken en wordt er af en toe een grens getrokken.”

Kan de huidige kritiek op de vervolging van de activist ertoe leiden dat het verbod op majesteitsschennis wordt afgeschaft?

„Dat zou kunnen. Iemand als Alexander de Grote (D66-leider Pechtold, JV) en anderen uit ultraliberale en linkse kringen weigeren in te zien dat de koning toch iemand anders is dan Jan met de Pet. Kritiek op vervolging mag het OM er echter niet van weerhouden om dan maar niets te doen. Anders zou het wetsartikel over majesteitsschennis immers een dode letter worden.”