Dr. Fieret: Proefschrift Bosma te weinig duidend
APELDOORN. In zijn dissertatie ”Oude waarheid en nieuwe orde” beschrijft dr. E. G. Bosma, docent geschiedenis aan het Van Lodenstein College in Amersfoort, de houding die „bevindelijk gereformeerden” innamen ten opzichte van het nationaalsocialisme. Maar doet hij dat niet te weinig duidend, vraagt dr. W. Fieret zich af.
Een van de opdrachten van de (christen)historicus is dat hij „betekenis toevoegt aan de gegevens die hij vindt”, zei Fieret zaterdag in zijn referaat, waarin hij „drie kritische vragen” plaatste bij Bosma’s studie. Tegen de auteur: „Jij beschrijft vooral. Maar neem het boek van prof. A. Th. van Deursen over Maurits van Nassau. De titel daarvan luidt ”De winnaar die faalde”. Hier wordt al een oordeel in uitgesproken: Maurits was een winnaar die –denk aan de moord op Van Oldenbarnevelt– faalde.”
Fieret, tot voor kort lector identiteit aan het Hoornbeeck College in Amersfoort, deed een suggestie. „Een betere titel voor je proefschrift was wellicht geweest: ”Oude waarheid en nieuwe orde. Een onoverbrugbare tegenstelling”. Dan geef je richting, focus.”
Als voorbeeld van te weinig duiden noemde hij Bosma’s beschrijving van de uitspraken van de commissies Perszuivering en Zuivering Staten-Generaal ten aanzien van ds. G. H. Kersten als SGP-Kamerlid en hoofdredacteur van De Banier. „Waren die uitspraken nu terecht? Daar laat je je niet zo over uit. Je gebruikt zelfs formuleringen die lijken te suggereren dat je Kersten in bescherming wilt nemen – als je spreekt over een antirevolutionaire hetze bijvoorbeeld.”
Dr. C. S. L. Janse, een van de forumleden, merkte tijdens de bespreking op dat de verhoudingen tussen ARP en SGP zowel voor als na de oorlog inderdaad „op scherp stonden. Maar Kersten had zich wel moeten realiseren dat hij na de oorlog beter als Kamerlid had kunnen bedanken. Ook qua gezondheid was daar reden toe geweest. En dan was de zuivering ook niet nodig geweest.”
Fieret vroeg zich verder af of Bosma ds. Kersten hier en daar niet wat „te zwart” heeft afgeschilderd. „Uit de biografie van ds. M. Golverdingen komt hij naar voren als iemand met een sterk verantwoordelijkheidsgevoel, die voor zichzelf een taak zag in kerk, partij en staat. Hij zat aan de knoppen. En tijdens de oorlog heeft hij geprobeerd te redden wat er te redden viel. Dit misschien ter nuancering.”