Internationaal veetransporteur Dirk Aantjes (46) uit het Zuid-Hollandse Wijngaarden is sinds zes jaar eigen baas. Met zijn DAF-XF-truck met aanhanger ging hij zelfstandig verder waar zijn vroegere baas stopte. Zijn lading bestaat voor 99 procent uit schapen. Tot de mkz-crisis van 2001 reed hij veel dieren vanuit het Verenigd Koninkrijk, schapenland bij uitstek. Zijn grootste klant -goed voor 90 procent van de omzet- is een abattoir in Sluis, Zeeuws-Vlaanderen.

Doordat de grens met Engeland nog altijd dichtzit voor veetransporten, is zijn werkterrein tegenwoordig voornamelijk Nederland, met een enkele keer een uitstapje naar Frankrijk, Denemarken of Duitsland. Wekelijks voert hij 800 tot 1000 schapen aan voor de slacht. Dikwijls vanaf drie van de circa tien vaste verzamelpunten die Nederland voor schapen telt. In zijn geval zijn dat Utrecht, Lemelerveld en Wijthmen bij Zwolle.

Een willekeurige werkdag kan zomaar om halfvier in de morgen starten, om ’s avonds rond halfacht te eindigen. Dat houdt niemand vijf dagen in de week vol, en dat hoeft ook niet. „Omdat elk verzamelpunt sinds de mkz wekelijks z’n vaste schapendag heeft, ben ik altijd op woensdag vrij, soms ook op maandag.” In drie of vier dagen moet een inkomen worden vergaard waaruit ook nog de 26-tonsvrachtwagen (leeg gewicht) en een bijna-nieuwe aanhanger moeten worden terugbetaald aan de bank.

Zou Aantjes zich aan de wettelijke regels houden, dan stond zijn auto stil en zou zijn gezin verkommeren, zegt hij. „De regels zijn zo rigide, daarmee valt niet te leven. Veetransporteurs overtreden daarom massaal de wet en lopen het risico op hoge boetes. Die vallen ook regelmatig, tot nu toe het meest in de rundveesector. Ik heb echter ook wel collega-schapenrijders die 1250 euro met de AID mochten afrekenen. Vorige week trof een AID’er in Utrecht zijn auto bij terugkomst met vier lek gestoken banden aan. Dat tekent de sfeer.”

De pijn voor de veerijders valt in drieën uiteen, zegt Aantjes. „De prijs voor verplichte exportkeuring moet Europa-breed worden afgesproken. Nu betalen wij in Nederland een starttarief van 40 euro en 32 euro per kwartier dat de RVV-keurmeester aanwezig is. Voordat mijn wagen vol is, ben ik een uur verder, dan volgt nog een kwartier papierwerk. Dat is dus vijfmaal 34 euro. Terwijl bijvoorbeeld België, Spanje en Italië nauwelijks keuren of deze zijn daar gratis. In Duitsland is het maximumbedrag 80 euro.”

Het tweede pijnpunt is het verbod op overladen van de voorste wagen op de aanhanger. „Ik mag niet met de aanhanger op boerenerven komen als er al dieren in de voorste wagen zitten. Ik moet kunnen overladen op de aanhanger, maar dat is verboden. En ze denken toch niet dat boeren hun schapen van achter uit het land naar mijn aanhanger op de weg dragen?”

De derde regel die per se moet veranderen, zegt Aantjes, is het huidige verbod om van opvangplaats naar opvangplaats te rijden om dieren bij te laden zonder dat er tussentijds is gelost, gereinigd en weer geladen. „Hier 30 beesten, daar 45. De regels verplichten me nu met elk vrachtje van één bepaald adres apart naar Sluis te rijden. Dat is nogal naast de deur… In Duitsland en België is het van plek naar plek rijden zonder tussentijdse ontsmetting wel legaal. Wij krijgen er een boete voor van 1250 euro.”

Wat Aantjes en zijn collega’s betreft moeten de regels sterk vereenvoudigen. „Zoals wij het nu doen, moet het kunnen. Gewoon bij de boer op het erf komen, gewoon van voor naar achter doorladen, daar is niks mis mee.”

Overleg met het ministerie van Landbouw leverde al drie jaar lang niets op, alleen werd anderhalf jaar geleden de zogenaamde 30-dagenregeling versoepeld naar 21 dagen. „Tot drie weken na de aankomstdag van een nieuw dier op het erf mag er geen enkel beest af. Want binnen die 21 dagen moet zichtbaar zijn of een dier ziek is.”

Aantjes zegt met de huidige regels z’n werk niet te kunnen doen. Hij doet het toch en is daarmee in overtreding. Een boete riskeert hij, al loopt het bij hem tot nu toe niet zo’n vaart. „Maar het is toch faliekant fout als vadertje staat je tot ongehoorzaamheid dwingt? En als er straks weer een ziekte uitbreekt en ze controleren bij mij en mijn collega’s de boeken, dan krijgen we zeker weer niks uitgekeerd? In de vorige mkz-crisis stond ik 62 dagen stil en heb geen dubbeltje gekregen.”

Volgens een woordvoerder van het ministerie van Landbouw is het overleg met de sector nog steeds gaande en wordt er nauwgezet gekeken welke regels moeten blijven en welke kunnen worden versoepeld of kunnen vervallen. „Waarbij het uitgangspunt moet blijven dat een snelle verspreiding van veeziekten moet worden voorkomen.” Aantjes: „Hoelang duurt dit nog?”

Als de versoepeling nog even op zich laat wachten, vreest hij dat hij en een aantal van z’n collega’s naar onorthodoxe middelen zullen grijpen. „Er is al drie jaar niets gebeurd. Er kan een tijd komen dat mensen zoals ik niet anders meer kunnen dan bijvoorbeeld wegen te gaan blokkeren.”