De oppositie is negatief over het akkoord en probeerde donderdag tijdens een debat vergeefs duidelijkheid te krijgen op deze punten. Maar premier Mark Rutte liet zich er niet toe verleiden, ondanks alle felle kritiek. Hij snapt dat gemeenten het moeilijk vinden dat ze het anders moeten gaan doen, maar er is een half jaar uitgetrokken om te komen tot een nieuw bestuursakkoord.

Het leverde flinke irritaties op bij de oppositie, maar het bracht Rutte niet in de problemen. Het kabinet wil opvang van illegalen in vijf grote steden en Ter Apel en dat voor een „beperkt aantal weken”. Tientallen andere gemeenten moeten hun eigen bed-bad-en-broodvoorzieningen sluiten, anders krijgen ze minder geld van het Rijk. De regeringscoalitie had negen dagen nodig om te komen tot dit compromis.

Regeringsfracties VVD en PvdA lieten zich donderdag niet uit elkaar spelen en noemden evenmin details. De brief van het kabinet is de inzet, maar fractieleiders Halbe Zijlstra (VVD) en Diederik Samsom (PvdA) gaven aan dat er enige ruimte is in de onderhandelingen met de gemeenten.

Staatssecretaris Klaas Dijkhoff (Veiligheid en Justitie) moet die gaan voeren en vertrouwt erop dat het lukt. „De soep is nu heel heet. Hij stond negen dagen op een pannetje en er kwam veel stoom vanaf”, zei hij. Uiteindelijk verwacht hij bereidheid van gemeenten om tot een praktische oplossing te komen.

De oppositie was teleurgesteld over de „trieste uitkomst” van het debat. „Er is helemaal geen deal. Hoe kun je overleggen met gemeenten als je het zelf niet eens weet”, schamperde CDA-leider Sybrand Buma.

Arie Slob van de ChristenUnie vroeg zich af wat de houdbaarheidsdatum van het akkoord is, omdat veel afhangt van het overleg met de gemeenten. Bovendien lopen er nog juridische zaken bij de Raad van State en de Centrale Raad van Beroep. De PVV hekelde dat er niets verandert en alleen maar meer opvang bij komt voor mensen die de regels aan hun laars lappen.