Dat komt door de bereidheid van bouwbedrijven om mee te werken, zei een woordvoerster maandag. Bovendien heeft de NMa door het vorige onderzoek veel kennis vergaard over kartelvorming in de bouw. De kwartelwaakhond stortte zich in november 2001 voor het eerst op illegale prijsafspraken in de bouw. De eerste boetes werden vorig jaar uitgedeeld.

De bouwsector kwam het afgelopen weekeinde opnieuw in opspraak door de onthulling van nieuwe illegale prijsafspraken. Het openbaar ministerie bleek sinds vorige week in het bezit te zijn van de schaduwboekhouding van Boele & Van Eesteren, een dochter van bouwonderneming Koninklijke Volker Wessels Stevin. Het dagblad De Telegraaf bracht de boekhouding zaterdag naar buiten.

De prijsafspraken zijn gemaakt in de periode 1995-2001. Ze gaan over de bouw van onder meer overheidsgebouwen, ziekenhuizen en universiteiten. De schaduwboekhouding van bouwbedrijf Koop Tjuchem betrof vooral de wegenbouw. De onthulling van deze prijsafspraken leidde tot een parlementaire enquête en tot onderzoek door NMa en justitie.

De Telegraaf meldde maandag dat de naam van oud-minister Jorritsma voorkomt in de schaduwboekhouding van Boele & Van Eesteren. Het familiebedrijf Jorritsma Bouw zou geld hebben verrekend bij de bouw van een school in Dronten.

Jorritsma, momenteel burgemeester van Almere, ontkent in De Telegraaf elke betrokkenheid. Ze was maandag niet voor een nader commentaar bereikbaar. De gemeente Almere liet via een woordvoerder weten niet te twijfelen „aan de integriteit van mevrouw Jorritsma.”

Voorzitter L. C. Brinkman van bouwwerkgeverskoepel AVBB vindt dat de bouwbedrijven hun kans moeten grijpen om snel schoon schip te maken. Hij verwees in dat verband naar de oproep vanuit de Tweede Kamer aan de bouwbedrijven om de praktijken uit het verleden binnen een maand te melden bij de NMa.

Volgens Brinkman hoeft de onthulling van de nieuwe kartelafspraken geen vertraging op te leveren in „de noodzakelijke afrekening met het verleden van de bouwsector.” Het patroon van prijsafspraken is eerder vastgesteld door de parlementaire enquêtecommissie, terwijl dit soort boekhouding de basis vormt van onderzoeken die NMa en openbaar ministerie al hebben uitgevoerd, aldus de AVBB-voorzitter.

Tweede-Kamerlid Vos van GroenLinks lanceerde maandagavond een plan om ”klokkenluiders” van fraude in de bouw flinke beloningen in het vooruitzicht te stellen. Het ministerie van Financiën zou daarvoor een fonds in het leven moeten roepen. Uiteindelijk zou de staatskas daar volgens haar wel bij varen.

De gemeenten die samenwerken in de Stichting Regres Bouwnijverheid dringen aan op snelle openbaarmaking van de gewraakte administratie van Boele & van Eesteren. De stichting, opgericht op initiatief van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), heeft als doel de schade door de bouwfraude te verhalen op de betrokken bouwbedrijven. Aan de hand van de schaduwboekhouding van Koop Tjuchem is de stichting al begonnen met de voorbereiding van civiele procedures tegen bedrijven.

De jongste onthullingen zetten beursgenoteerde bouwbedrijven op het Damrak maandag op verlies. Bouwer BAM leed op de vloer van de effectenbeurs in Amsterdam de gevoeligste nederlaag, met een min van 11 procent. Ballast Nedam moest 4,2 procent terug, terwijl branchegenoot Heijmans 3,8 procent inleverde.