Vorig jaar mislukte een eerdere poging, voornamelijk doordat de Turks-Cypriotische leider Rauf Denktash dwarslag. Bij de hervatting van de onderhandelingen in New York, enkele dagen geleden, verraste Denktash alle partijen door akkoord te gaan met het scenario dat Kofi Annan voorstelde. Dat voorziet in een akkoord dat op 21 april wordt voorgelegd aan de verdeelde bevolking van het eiland.

Gaat men akkoord met de details, dan kan Cyprus op 1 mei toetreden tot de Europese Unie. Zou het Turkse deel van Cyprus weigeren, dan zou alleen het Griekse deel zich aansluiten bij de EU. Dat zou niet alleen de Turks-Cyprioten verder isoleren, maar dat zou ook ongunstig zijn voor de pogingen van Turkije om zich bij de Europese Unie aan te sluiten.

Vrijdagnacht waren het ditmaal de Grieken die dwars gingen liggen. Zij eisten dat vertegenwoordigers van de EU tot de onderhandelingen in New York toegelaten zouden worden. Daarop presenteerde Kofi Annan de partijen zijn ultieme -beknopte- voorstel. Ofwel men tekende zijn plan, of het werd formeel verworpen. Daarop volgde een ronde van internationale diplomatie, waarbij Groot-Brittannië (de voormalige koloniale macht op Cyprus) en de VS de Grieks-Cyprioten onder druk zetten.

Turkije zorgde ervoor dat de Turks-Cyprioten niet op het laatste moment uit de boot zouden springen. Vrijdagmorgen vroeg, om 5.00 uur, tekenden beide partijen het plan van Kofi Annan. Concreet betekent dit dat de Grieks-Cyprioten en de Turks-Cyprioten hun onderhandelingen over verdere details onder auspiciën van de VN donderdag voortzetten op Cyprus. Kofi Annan hoopt dat beide partijen het voor eind maart met elkaar eens kunnen worden.

Dat biedt voldoende tijd voor het voorbereiden van een referendum onder de Grieks- en Turks-Cyprioten over de hereniging, waarover die zich dan op 21 april kunnen uitspreken. „Er is een akkoord bereikt over het feit dat men een akkoord wil bereiken, maar dat wil niet zeggen dat de komende onderhandelingen vlot zullen verlopen”, zo waarschuwde vrijdag Turkije’s plaatsvervangend minister van Buitenlandse zaken Ugur Ziyal. Zijn Griekse collega, Tassos Yannitsis, was iets optimistischer. „Wij hebben vandaag een historisch punt bereikt dat een eind kan maken aan de Cypriotische verdeling”, aldus Yannitsis.

Turkse troepen bezetten dertig jaar geleden het noordelijk deel van Cyprus, na een machtsgreep in Nicosia van de Griekse militaire junta. Sindsdien hebben alle pogingen om de verdeling ongedaan te maken gefaald.