De strijd tussen de rebellen en regeringstroepen in het oosten van Oekraïne heeft al meer dan zesduizend levens geëist. Toen de strijd begon eisten de opstandelingen in het oosten een referendum over meer autonomie. De Oekraïense regering wilde er niet weten, maar maandag zei Porosjenko na een vergadering met een parlementscommissie die aan amendementen op de grondwet werkt dat hij niet dwars zal liggen als deze commissie een referendum noodzakelijk acht.

Het geïndustrialiseerde oosten vormde het politieke achterland van de Kremlin-viendelijke president Viktor Janoekovitsj, die na maandenlange protesten in februari 2014 werd afgezet. Vele maanden vechten later riepen de pro-Russische opstandelingen dat zij geen genoegen meer namen met autonomie, maar een zelfstandige staat eisten.

De separatisten lieten maandag weten dat een referendum hun te weinig te bieden heeft. Rebellenleider Andrej Poergin zei dat geen van hun vertegenwoordigers is uitgenodigd om zitting te nemen in de grondwetscommissie, ‘wat al een hoop zegt’.

„Uit alles wat Kiev doet blijkt dat zij niet tot overeenstemming proberen te komen, maar hun voorwaarden aan ons willen dicteren, in tegenspraak met de akkoorden van Minsk”, zei Poergin. De verklaring van Porosjenko ‘heeft niets te betekenen’, omdat er geen details bekend zijn van het beoogde referendum, als dat er al van komt.

Moskou deed een beroep op Kiev om de rebellen te laten meepraten over grondwettelijke hervormingen. De Russische minister van buitenlandse zaken Sergej Lavrov zei zondag dat veranderingen alleen kunnen worden doorgevoerd ‘met de goedkeuring en instemming van Loehansk en Donetsk’, de twee grootste steden die in handen van de sparatisten zijn.

De Oekraïense premier Arsenij Jatsenjoek verwierp maandag directe onderhandelingen met de rebellen. „Als wij het hebben over een dialoog met het oosten, bedoelen wij een dialoog met wettig gekozen vertegenwoordigers van het oosten van het land, niet met Russische gangsters en terroristen.” Jatsenjoek zei uit te zien naar lokale verkiezingen in de separatistische gebieden, waar naar zijn zeggen zowel de rebellen als Rusland zich in Minsk op hebben vastgelegd.

Porosjenko zei maandag nog steeds tegen een door Rusland bepleite federalisering van Oekraïne te zijn. Wel is hij voorstander van decentralisering van de macht, maar de besluitvorming over veiligheid, defensie en het buitenlands beleid moet in handen van de centrale regering blijven.

Porosjenko voegde er aan toe dat hij er nog steeds niets voor voelt om Russisch tot tweede officiële taal te maken. „Het Oekraïens is en blijft onze enige overheidstaal.” Volgens Poergin laat Porosjenko hier eens te meer mee zien dat ‘hij niet luistert naar de stem van het oosten’.