Commentaar: Paaszaterdag is de brug tussen dood en leven
Stille Zaterdag valt dit jaar samen met de eerste dag van Pesach, het Joodse paasfeest. Soms brengen de Joodse kalender en de onze zaken bij elkaar die de christelijke kerk, eeuwen geleden, ten onrechte uit elkaar gehaald heeft. Want hoe je het ook wendt of keert: het was het Joodse paasfeest waarop Jezus opstond uit de doden.
Met Pesach gedenken en vieren Joden de uittocht uit Egypte. God leidde Zijn volk door de hand van Mozes weg uit het doodsland van Egypte en zette het op de weg naar het Beloofde Land. Alleen daarin is er al een duidelijke band tussen Pesach en Pasen. Want door de dood van Jezus op Goede Vrijdag is er voor allen die in Hem geloven een uittocht mogelijk uit de zonde en de dood.
Op Gods bevel en omdat er op de dag van de uittocht uit Egypte geen tijd was om het brood te laten rijzen, eten de Joden tot op de dag van vandaag met Pesach matses. Dat zijn broden die je nog het beste kunt vergelijken met dat wat wij crackers noemen.
Het verband is niet heel erg voor de hand liggend, maar juist ook brood vormt een verbinding tussen Pesach en Pasen. Jezus noemt Zichzelf het Brood des levens. En Hij vergelijkt Zich met het tarwegraan, als Hij zegt dat het tarwegraan alleen vrucht draagt als het in de aarde valt en sterft. Alleen in de doodse donkerheid van de aarde kan de tarwekorrel ontkiemen en uitgroeien tot een plant die vruchten geeft waaruit wij brood kunnen maken. Iemand zei ooit in dit verband dat brood eigenlijk „gestorven graan” is. Oftewel: brood ontstaat door de dood heen.
Stille Zaterdag, de dag waarop de Heere Jezus in het graf lag, is voor christenen een van de donkerste dagen in het kerkelijk jaar. Het is de dag waarop het lijkt alsof de dood gewonnen heeft. Alles lijkt verloren, alles lijkt voorbij. Maar het is schijn. Net als het schijnt dat het tarwegraan voor niets gezaaid is in de aarde. Zo voor het oog is er immers niets anders te zien dan donkere aarde. Er is nergens ook maar het minste teken van nieuw leven. Maar toch komt dat wel.
Stille Zaterdag, die ook wel Heilige Zaterdag –Sabbatum Sanctum– of Grote Sabbat wordt genoemd, lijkt voor het oog het sluitstuk van de lijdensweg van Christus en Zijn sterven op Goede Vrijdag. Het verhaal van Hem lijkt definitief uit.
In de christelijke gemeente is de eeuwen door op deze dag echter juist niet zozeer stilgestaan bij de dood en begrafenis van Jezus, maar was Stille Zaterdag veel meer een dag van waakzaam verwachten. Nu houdt de grauwsluier van de dood de hoop van de christelijke gemeente nog in een ijzige klem, maar dat is nog maar voor even. Met dat de nacht verstrijkt, verliest de dood zijn greep. Totdat Jezus op de ochtend van Pasen de grafdoeken van Zich aflegt en de graftuin binnentreedt als de Paaskoning Die de dood voor eeuwig heeft overwonnen.
Stille Zaterdag wordt ook wel paaszaterdag genoemd. Misschien is dat nog wel de beste benaming van deze dag. Want deze zaterdag is ten diepste een brug tussen dood en leven. Het Tarwegraan is in de aarde geweest, en alleen daarom kan Jezus het Brood des levens zijn voor allen die in Hem geloven.