Hoe verder? Die vraag kreeg Els van Dijk (59) vele keren op haar bord na haar eerste boek, dat in november 2011 verscheen. Daarin schetst ze het beeld van jongeren die, ondanks hun uitgebreide digitale vriendenwereld, schreeuwend behoefte hebben aan echte aandacht, aan inspirerende opvoeders.

„Dat beeld riep herkenning op”, reageert Van Dijk. „Ik zou het flauw vinden om me nu terug te trekken. Els, zeg ons hoe het verder moet, hoorde ik vaak. Prima, maar ik ben geen mens van methodieken en stappenplannen. Ik heb mezelf de vraag gesteld: Wat gaat er ten diepste mis tussen de generaties? Mijn antwoord is: het gebrek aan verlangen. Durven volwassenen nog de dwaasheid van het Evangelie te laten zien of gaan ze mee in de cultuur van hard werken, presteren, een volle agenda en ’s avonds moe op de bank vallen?”

Waarom is verlangen zo belangrijk?

„De idealen van het Koninkrijk van God en de manier waarop de Heere Jezus deze heeft voorgeleefd, hebben met verlangen te maken. Als Zijn verlangen om Heiland te zijn niet sterker was geweest dan de teleurstelling over de tegenstand die Hij ondervond, was Hij dan nog wel aan het kruis beland? Het verlangen om de weg naar God vrij te maken, bepaalde Zijn houding.”

Citaten van Augustinus lopen als een rode draad door uw boek. Waarom hij?

„Augustinus heeft de wereld goed gekend en ontdekte dat je het ware geluk daar niet vindt. Van hem is de bekende uitspraak: Onrustig is ons hart, totdat het rust vindt in U. Die rust is het verlangen dat God Zelf in ons mensen legt. Denk aan Psalm 42: Als een hert dat verlangt naar water, alzo dorst mijn ziel naar God. Wij kunnen dat verlangen makkelijk laten dichtslibben door wereldse verlangens van welvaart en luxe. Hoe zou ons leven eruitzien als we elke dag beginnen met het verlangen om God te dienen?”

Wat is er mis?

„Veel mensen weten niet meer wat verlangen is. Ze durven niet te verlangen of komen er niet aan toe, omdat ze hun leven vullen met ditjes en datjes in plaats van met de grote idealen. Ook christenen die elke zondag in de kerk zitten. Als je jongeren aan het verlangen wilt krijgen, zullen volwassenen het moeten voordoen.”

U schrijft dat het wekken van verlangen te maken heeft met het durven openstellen van je hart. Waarom?

„Omdat het verlangen daar resoneert. Als je wilt verlangen, moet je eerst zelf ontvangen. Het begint met het verlangen van God naar de mens, zoals Hij die bedoeld heeft. Ons leven mag daar een antwoord op zijn. God bedoelt het leven anders dan wat wij er vaak van maken. De Heere Jezus heeft de Bergrede niet voor niets uitgesproken. Het leven dat Hij daarin beschrijft, is zo totaal anders dan de gekkigheid van deze wereld.”

Is zo’n leven nog mogelijk in onze dolgedraaide tijd?

„Niet volmaakt, maar het verlangen ernaar zouden we allemaal moeten hebben. Er worden talloze preken over de Bergrede gehouden, maar wat ziet onze omgeving van dat leven? Het is een kwalijk getuigenis dat de wereld christenen vooral ziet als mensen die dingen niet mogen.”

We hebben mannen nodig met een kop erop, stelt u. Wat zijn dat?

„Mannen met visie, met gezag. Niet gebaseerd op sancties, maar vanuit overtuiging, geloof, overgave. Cabaretier Freek de Jonge zei: Dit land heeft geen leiders meer. Ik vrees dat hij gelijk heeft. Ons overheidsbeleid kent maar één onderwerp: de economie. De minister van Onderwijs is vooral bezig met de financiering van het onderwijs. Niet met de vraag: Waartoe leiden wij onze kinderen, onze jongeren op?”

Jongeren zouden geen zin hebben om volwassen te worden. Waaruit blijkt dat?

„Ik hoor angst als ik hun ernaar vraag. Ze zijn bang om te mislukken, bang voor verantwoordelijkheden. Ze leven in de wereld van Facebook met het grote vergelijken, waarbij jongeren alleen de succeskant van elkaar zien. Ze zijn bang om fouten te maken.”

Lawaai, haast en menigte: instrumenten die de duivel gebruikt om jongeren én ouderen van de stilte af te houden, schrijft u. Legt u eens uit.

„Stilte is niet vanzelfsprekend. Veel mensen zetten als ze thuiskomen alle apparaten aan. Ze kunnen niet tegen stilte. Ik kan niet zonder. Als ik stop met werken, is er geen geluid meer in mijn huis. Op de avonden dat ik geen verplichtingen heb, gaan om acht uur ’s avonds alle apparaten uit. Ik leid een intensief leven, doe de dingen met vreugde, maar heb momenten nodig om gevoed te worden. Om de Bijbel te lezen, te bidden, een goed boek te lezen, gedachten te laten bezinken. Maken we er tijd voor om de grote dingen van het leven tot ons te nemen? Of zijn we consumenten die alles lekker en leuk willen vinden? Je zult met de grote vragen bezig moeten zijn. Daar heb je de stilte voor nodig.”

U vindt het belangrijk om dankbaar te zijn. Waarom?

„Als je ondankbaar bent, let je vooral op wat je mist. Ondankbaarheid leidt tot afgunst, jaloezie. Als je dankbaar bent, is je hart ontvankelijk voor genade, voor Gods heil. Het is weer de tijd van het jaar dat de merels mij om vijf uur ’s ochtends wakker zingen. Ik hoor de mooiste concerten. Ze doen dat omdat ze zeker weten dat het licht komt. Ze handelen op grond van wat ze verwachten. Als wij dat nu ook eens zouden doen…”

Wat wilt u met uw boek bereiken?

„Dat volwassenen meer gaan voordoen hoe een verlangend leven met God eruitziet. Dat ze niet blijven steken in regels en voorschriften, maar dat jongeren Deuteronomium 6 gerealiseerd zien bij hun opvoeders: Wat Ik u heden gebied, zal in uw hart zijn. Wij hebben het woord inprenten te vaak vertaald met preken.”

Maakt het u somber?

„Nee. Ik ben soms wel behoorlijk teleurgesteld en niet hoopvol gestemd als ik zie waar deze wereld naartoe gaat. Maar het is mijn overtuiging dat het anders kan en dat God het anders heeft bedoeld.”

Wat is uw verlangen?

„Anderen bij de Heere Jezus brengen. Mijn boek wordt een week na Pasen gepresenteerd. Best mooi. We hoeven geen hopeloze mensen te zijn, omdat we een levende en krachtige Heiland hebben.”

Symposium

Het boek ”Oefenen in verlangen” wordt gepresenteerd op een symposium dat de Evangelische Hogeschool (EH) en deze krant organiseren op vrijdag 10 april. Sprekers zijn prof. dr. Paul van Geest (docent aan Tilburg University en de VU in Amsterdam), dr. Bram Kunz (docent aan Driestar educatief in Gouda) en drs. Els van Dijk (directeur EH in Amersfoort). Dagvoorzitter is EO-presentator Andries Knevel. Het symposium duurt van 14.00 tot 17.00 uur en wordt gehouden in de Brugkerk in Amersfoort. De toegang kost 15 euro, inclusief het boek. Aanmelding via de website eh.nl.