Al jaren hing het in de lucht: het plan voor een theologische academie met een evangelisch karakter in het Franstalige kanton Vaud in Zwitserland. Met de recente formatie van een stuurgroep is daar nu vaart in gekomen. Binnen een of twee jaar moet de Haute École de Théologie (HET) de deuren openen.

„Wij willen een meer confessionele, praktische en flexibele theo­logische opleiding”, aldus de gereformeerde emeritus predikant Gérard Pella deze week tegenover de Zwitserse nieuwsdienst Protestinfo. Onder de initiatiefnemers is hij niet de enige theoloog met gereformeerde papieren. Meerdere leden behoren tot de gereformeerde kerken. Met hun plan voor een theologische academie concurreren zij met de opleiding van de gereformeerde kerken aan de theologische faculteit van de universiteit van Lausanne.

De Conférence des Eglises Réformées keurt het plan dan ook af. Voorzitter Xavier Paillard: „De initiatiefnemers wekken de indruk dat dit project uitgaat van de gereformeerde kerken. Maar het is duidelijk een idee afkomstig van de evangelische kerken. De enkele gereformeerde predikanten die het project steunen, zijn allemaal afkomstig uit de evangelische hoek, en doen dit op persoonlijke titel. Dat roept de vraag op naar hun loyaliteit richting de gereformeerde kerken.”

David Richir, die namens de Bijbelschool Institut Biblique Emmaüs in het Zwitserse Saint-Légier als samenwerkingspartner bij HET is betrokken, spreekt liever van een aanvulling. „Wij menen dat er ruimte is voor twee kwaliteitsopleidingen. Gereformeerde theologen die de deuren willen openen naar de maatschappij en in staat zijn om de dialoog aan te gaan met andere tradities uit de gereformeerde theologie, heten wij van harte welkom.”

De academie kan, in tegenstelling tot de staatsopleiding in Lausanne, niet rekenen op overheidsgeld. „Financieel zijn we afhankelijk van collegegeld, giften en fondsen”, aldus Richir. Dat blijft niet zo, als het aan stuurgroeplid Pella ligt. Die zet zich in voor accreditatie bij de overheid.

Wetenschappelijk

CER-voorzitter Paillard is er echter duidelijk over: zijn verband zal het diploma van de evangelische academie niet erkennen. „De verhouding van gelovigen tot de waarheid en tot de Bijbel staat hier op het spel.” Hij stelt dat theologie een „wetenschappelijke discipline” is. „Het gaat hier niet om het onderstrepen van een geloofsbelijdenis. Binnen het universiteitskader wordt God benaderd als onderzoeksobject, niet vanuit een relationele benadering.”

„Ik denk dat het onterecht is om een academische en een confessionele opleiding tegen elkaar uit te spelen”, reageert Richir. „Wij erkennen dat we schepselen zijn van een scheppende God, maar dat weerhoudt ons er niet van om de kwaliteit van ons werk kritisch te toetsen.”

Paillard betreurt de concurrentie. „Ik ben ervan overtuigd dat degenen die dit willen alle ruimte hebben om zich aan de bestaande theologische faculteiten te ontwikkelen. De universiteit is een plaats van reflectie en verbinding met de samenleving. Ik denk dat juist die afstand onze toekomstige predikanten helpt om niet te vervallen in dogmatische simplificaties of fundamentalisme.”

In Zwitserland zijn gereformeerden die zich rekenen tot de evangelische beweging in kerkelijk opzicht geografisch behoorlijk verspreid. Een meerderheid van hen –naar schatting een derde– behoort tot de evangelisch-gereformeerde kerk in Vaud.