Bonaparte en Romanov in Amsterdam
AMSTERDAM. Nazaten van de Franse keizer Napoleon en van de Russische tsaren meerden vrijdag met een marinesloep aan bij Hermitage Amsterdam. Daar waren ze aanwezig bij de opening van de tentoonstelling ”Alexander, Napoleon & Joséphine, een verhaal van vriendschap, oorlog en kunst”.
Het betrof respectievelijk graaf Alexandre Colonna Walewski en prins Dimitri Romanov. Hun aankomst per sloep herinnerde aan de vrede van Tilsit in 1807, toen hun voorvaderen ook op die wijze arriveerden. De beide mannen onthulden een gedenkplaat.
Tweehonderd jaar na de slag bij Waterloo, die een eind maakte aan de veroveringszucht van de Franse keizer, biedt deze expositie het verhaal over het leven van tsaar Alexander I en van Napoleon Bonaparte en zijn grote liefde Joséphine de Beauharnais. De aanvankelijke vriendschap tussen de twee keizers ontaardde in een oorlog, die voor Napoleon in 1812 dramatisch afliep met de oversteek van de ijskoude rivier de Berezina. Het was een keerpunt in de geschiedenis.
De grote zaal biedt een indrukwekkende presentatie van deze oorlog. Napoleon was verslagen, Alexander paradeerde als overwinnaar Parijs binnen en raakte bevriend met ex-keizerin Joséphine, die hij graag opzocht in haar Château de Malmaison. Na een wandeling met hem vatte ze kou en stierf een paar dagen later. Haar nakomelingen zijn in vijf Europese koningshuizen te vinden: in die van België, Denemarken, Luxemburg, Noorwegen en Zweden.
Haar nalatenschap is indrukwekkend. Grote delen van haar kunstcollectie kwamen zijn nu in Hermitage Amsterdam te zien. De expositie –te bezichtigen tot 8 november– bevat hoogtepunten uit deze verzameling, met Hollandse en Italiaanse meesters als Potter, Van der Werff, Canova en Luini.
De directe lijn van de Romanovs is met de moord op tsaar Nicolaas II in 1918 gestopt. De prins die nu aanwezig was, Dimitri, is een nazaat van de broer van tsaar Alexander I. Dat was Nicolaas I, die als tsaar regeerde van 1825 tot 1855. Zijn betovergrootvader was de derde zoon van Nicolaas I.
Prins Dimitri is een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het huis Romanov. Hij woont in Kopenhagen en is 88 jaar oud. Dimitri was bankier en is actief voor tal van goede doelen.
De Franse graaf Alexandre Colonna Walewski is een directe nazaat van Napoleon Bonaparte en diens maîtresse Maria Walewska (1786-1817), een Poolse gravin. Op 17-jarige leeftijd was zij met een 70-jarige grootgrondbezitter getrouwd. Zij kregen een zoon. Vervolgens was ze de minnares van de Franse keizer. Hun zoon, Alexandre Florian Joseph (1810-1869), kreeg nooit de naam Bonaparte, maar wel adellijke titels en Italiaanse landerijen. Hij heette Alexandre Colonna Walewski, net als zijn nazaat die nu naar Nederland kwam. De familie Bonaparte accepteerde hem. Zo maakte Napoleon III Maria’s zoon tot zijn minister van Buitenlandse Zaken.
Maria maakte dat niet meer mee. Nadat haar man in 1814 was overleden en ook de relatie met Napoleon was beëindigd, ging ze in 1816 een nieuw huwelijk aan. Ze overleed vier dagen na haar 31e verjaardag, niet lang na de geboorte van haar derde zoon.