Conflict in Jemen kan in een grotere regionale confrontatie ontaarden
Dat het Midden-Oosten een kruitvat is, behoeft weinig betoog. Maar de situatie in dit deel van de wereld begint zo langzamerhand wel dramatische vormen aan te nemen.
Neem de jongste ontwikkelingen in Jemen. Afgelopen nacht startte Saudi-Arabië, gesteund door een aantal regionale bondgenoten, een luchtoffensief tegen de almaar oprukkende Huthi-rebellen in zijn buurland.
Dat hoeft op zichzelf geen wereldschokkend nieuws te zijn. Zeker niet in een land als Jemen. Al sinds jaar en dag functioneert de centrale regering daar nauwelijks en hebben de wapens het er voornamelijk voor het zeggen. Niet voor niets heeft de terreurbeweging al-Qaida in deze falende staat een van de grootste machtsbases.
De luchtaanvallen van afgelopen nacht staan echter niet op zichzelf. Zij zijn de zoveelste gewelddadige manifestatie van de grote richtingenstrijd die zich binnen de islam afspeelt. De sjiieten, onder aanvoering van Iran, en de soennieten proberen elkaar de loef af te steken en de eigen invloedsfeer in de regio te vergroten.
Lange tijd gebeurde dat vooral achter de schermen. Door wapenleveranties, militaire training en financiële steun. Neem de Iraanse steun aan Hezbollah en Syrië. En aan de andere kant de miljoenen oliedollars die een land als Qatar in soennitische strijdgroepen pompt.
Maar inmiddels treedt het conflict steeds vaker openlijk en gewapenderhand aan de dag. Ook in het geval van Jemen. Hoge vertegenwoordigers van de Huthi-rebellen zijn in de Iraanse heilige stad Qom gesignaleerd en Iraanse piloten zouden buitgemaakte Jemenitische gevechtsvliegtuigen besturen om de opmars van de sjiitische opstandelingen te ondersteunen.
De uitbreiding van de Iraanse –en daarmee sjiitische– invloed in het Midden-Oosten is Saudi-Arabië al jarenlang een enorme doorn in het oog. En nu die invloed zich naar zijn achtertuin heeft uitgebreid, heeft het koninkrijk uiteindelijk besloten militair in te grijpen.
Zo bezien is deze actie niets minder dan een oorlog op afstand tussen Iran en soennitische staten. Dat conflict kan gemakkelijk in een grotere regionale confrontatie ontaarden. Landen als Pakistan, Sudan en Egypte hebben al verklaard bereid te zijn grondtroepen te leveren om de Huthi’s te verslaan. En ook Saudi-Arabië zelf heeft 150.000 man in staat van paraatheid gebracht om de grens met Jemen over te trekken.
Kruitvat Midden-Oosten. Een rijtje? Burgeroorlog in Syrië, strijd tegen Islamitische Staat, aanslagen door al-Qaida in de Sinaïwoestijn, Iraanse nucleaire dreiging. En dan nu weer een escalatie van het geweld in Jemen, met alle mogelijke gevolgen van dien.
Sinds alle antiterreurmaatregelen en militaire operaties na de aanslagen van 11 september 2001 in Amerika is vaak de vraag gesteld of de wereld een veiliger plaats is geworden. Wat het Midden-Oosten betreft kan die vraag zonder meer ontkennend worden beantwoord.