Bij de IJssel in IJsselmuiden heb je een prachtig zicht op de skyline van Kampen. In het zuiden is de Bovenkerk de blikvanger, in het midden het oude stadhuis en in het noorden de Buitenkerk, de kerk die vroeger buiten de stadsomwalling stond.

De uit de dertiende eeuw daterende rooms-katholieke kerk moet in de loop van 2016 mogelijk sluiten. De Thomas a Kempisparochie, die beschikt over acht locaties in de regio Zwolle/Kampen, wil in dat jaar de kerk in IJsselmuiden of die in Kampen sluiten. „Het zou toch jammer zijn als dit prachtige middeleeuwse gebouw niet meer voor de eredienst gebruikt zou kunnen worden”, zegt Jacquelien Otten, een van de initiatiefnemers van de glossy. „Bovendien kan de kerk, die in de zomer voor toeristen open is, niet worden verkocht.”

Uitverkocht

De eerste oplage van de glossy, die op 8 maart werd gepresenteerd, was voor publicatie al uitverkocht. Op dit moment kunnen belangstellenden intekenen voor de tweede druk.

De verhalen in de glossy komen van allerlei personen die met de kerk te maken hebben gehad, mensen die er kerkten en die er werkten. Bij die laatste groep behoren onder anderen monumentendeskundigen en restaurateurs. Een van hen is schilder Bert Slik, die in 2011 betrokken was bij de restauratie van de kruiswegstaties die het lijden en sterven van Jezus in beeld brengen. Otten: „Samen met vier leerlingen van een opleiding in Zwolle heeft hij de veertien kopergravures die in de kerk hangen, bewerkt. De kleuren zijn veel helderder geworden.”

De statie die de ontmoeting van Jezus met Zijn moeder laat zien ontroert Otten naar eigen zeggen het meest. „Maria heeft gezien wat er met haar Zoon, Die geen kwaad had gedaan, gebeurde. Het moet voor haar een moeilijke weg geweest zijn.”

In het kerkgebouw is Maria ruimschoots vertegenwoordigd. Haar beeld staat voor in de kerk, ze staat op diverse schilderijen afgebeeld en er is een Maria-altaar. „De Buitenkerk is een Mariakerk”, aldus Otten.

Voelen

„Enige tijd geleden werd een groep blinden in de kerk rondgeleid”, vertelt Otten. „Ze gingen op de vloer zitten en tastten met hun vingers over de oude zerken. Op dezelfde manier bekeken ze het houtsnijwerk van de preekstoel, met onder meer een afbeelding van de doop van Jezus; het gebruiksaltaar, met afbeeldingen van Simeon in de tempel, de geboorte van Christus, de wijzen uit het oosten en de herders; en het niet meer in gebruik zijnde biechthokje met een afbeelding van David en Nathan.”

Het bijzonderst is misschien wel het Tien Gebodenbord dat boven de ingang hangt, een typisch protestants ornament. Dat bord stamt uit de tijd dat de kerk in de zeventiende en de achttiende eeuw in gebruik was bij de protestanten. Het grote, uit circa 1600 daterende bord bestaat uit houten panelen en bevat de complete wettekst in sierlijke letters. Bovenaan staan enkele afbeeldingen. Het werd tijdens de grote restauratie van 1963-1976 achter het orgel gevonden.

„Ik vind het mooi”, zegt Otten, „Als kind keek ik er vaak naar bij het uitgaan van de kerk. Ik ben van harte rooms-katholiek, maar ik vind dat Luther in zijn tijd groot gelijk had. Hij heeft misstanden aan de kaak willen stellen. Ik denk alleen dat hij niet heeft kunnen overzien wat hij allemaal teweeg zou brengen. Tijdens de restauratie in 2011 was de Buitenkerk enige tijd gesloten en kerkten we in de gereformeerde kerk aan de Burgwal. Sommige rooms-katholieken kerkten toen weleens bij de gereformeerden en omgekeerd. Dat zouden we vaker moeten doen.”

De bouw van de Buitenkerk te Kampen

De Buitenkerk of Onze-Lieve-Vrouwekerk in Kampen dateert uit de veertiende eeuw. Het bedehuis was op dat moment de tweede parochiekerk van Kampen en werd gewijd aan Maria.

Bouwmeester Rutger van Ceulen begon aan de bouw van de kerk in 1369. Het pand zou aanvankelijk in een kruisvorm gebouwd worden, maar uiteindelijk kwam er een hallenkerk met drie hallen tot stand.

De toren van de Buitenkerk verrees in 1453. In 1481 kreeg het bouwwerk drie klokken, gegoten door Geert van Wou. Door verzakking stortte de toren in 1609 in. De klokken gingen daarbij verloren. De toren is nooit meer in haar oorspronkelijke vorm herbouwd. Sinds 1980 heeft de kerk weer drie klokken, gegoten door de klokkengieterij Eijsbouts te Asten (Noord-Brabant).