Buitenland

Broeinest Jemen nadert weer eens een kookpunt

SANAA (ANP). De zich al jaren voortslepende machtsstrijd in het straatarme Arabische land Jemen zuigt nu ook de regio mee. Om te voorkomen dat sjiitische Houthi’s de macht in land helemaal overnemen hebben soennitische Arabische landen besloten zich direct te mengen in wat is uitgegroeid tot een heuse burgeroorlog. De opmars van de Houthi-milities is tot staan gebracht en de positie van president Abd-Rabbu Mansour Hadi lijkt voorlopig veiliggesteld.

26 March 2015 12:29Gewijzigd op 15 November 2020 17:40

De legitimiteit van het staatshoofd staat al jaren ter discussie. De autoritair regerende president Ali Abdullah Saleh uit Noord-Jemen leidde het land meer dan twintig jaar met harde hand. Tijdens de Arabische lente in 2011 werd hij verdreven, en opgevolgd door Hadi. In februari 2012 probeerde de huidige president zijn positie te bestendigen door verkiezingen te houden waarbij hij de enige kandidaat was. Greep op het land kreeg hij evenwel niet.

Het centrale gezag in de hoofdstad Sanaa had niets te zeggen in het uitgestrekte noorden van het land. Sjiieten van de religieuze Zaydi-minderheid, waaruit de Houthi’s voortkomen, moeten niets hebben van de soenniet Hadi. De minderheid wordt gevormd door circa 35 tot 40 procent van de 24 miljoen zielen tellende bevolking en maakt historische aanspraken op de macht.

Zaydi-voormannen regeerden het land als een koninkrijk van 1918 tot 1962. In een acht jaar durende burgeroorlog met inmenging van Saudi-Arabië, Jordanië en Egypte werd de macht van de sjiieten gebroken. De koning werd afgezet en de republiek Noord-Jemen met hoofdstad Sanaa werd gesticht. In het aangrenzende Zuid-Jemen met Aden als hoofdstad hadden de Britten het tot november 1967 voor het zeggen. Daarna volgde onafhankelijkheid en ging het land verder als de Volksrepubliek Zuid-Jemen waar in 1970 marxistische machthebbers het voor het zeggen kregen.

Steun voor linkse opstandelingen in Noord-Jemen uit Aden leidde in 1979 tot een grensoorlog tussen beide landen zonder winnaar. Gesprekken over het samenvoegen van beide landen, zoals die in 1972 ook al waren gevoerd, werden nieuw leven ingeblazen. Het vergde evenwel nog elf jaar en een korte burgeroorlog in 1986 in Zuid-Jemen voordat de hereniging onder heerschappij van Saleh in 1990 een feit was. Vier jaar later leek het land weer uit elkaar te vallen. Het zuiden scheidde zich af en claimde de oude gebieden van Zuid-Jemen. Het noorden maakte korte metten met deze Democratische Republiek Jemen, die het slechts anderhalve maand uithield.

Jemen is door zijn roerige geschiedenis uitgegroeid tot een broeinest van religieuze, sociale en politieke tegenstellingen. Soennieten staan tegenover sjiieten en marxisten hebben het aan de stok met conservatieve religieuze stromingen die onder meer sinds 1994 de rechten van de vrouw hebben teruggeschroefd. Stammen betwisten elkaar de zeggenschap in grote delen van het onherbergzame binnenland. De beperkte centrale macht maakt van Jemen bovendien een ideale schuilplaats voor terroristen van al-Qaeda en Islamitische Staat.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer