Bij de Provinciale Statenverkiezingen wist geen enkele partij meer dan 16 procent van de stemmen te halen. Het gevolg is dat steeds meer partijen een verbond aan moeten gaan om tot een meerderheid te kunnen komen. „Dat zie je nu al in de Eerste Kamer en ik verwacht dat we dat ook in de Tweede Kamer zullen zien”, aldus Van Schendelen. Hij verwacht dat dat voor de winnaars gevolgen zal hebben. „Partijen zitten liever tegen het kabinet aan dan erbinnen. Dat loont. Dus dan is de grootste partij de kop van jut. De winnaar moet een kabinet vormen en kan dan alleen bij zichzelf terecht.”

Maar dat hoeft niet negatief uit te pakken, legt Van Schendelen uit. „Elk wetsvoorstel moet een meerderheid halen. Partijen moeten dus investeren in de kunst van het onderhandelen. Het kabinet Rutte-2 heeft dat aardig in de vingers, zij hebben er tot nu toe vrijwel alles door gekregen. Den Haag moet de klassieke politiek ontdekken. Er zijn decennia geweest waar politiek vooral een roeping was, een kwestie van idealen. Goddank ebt dat weg, het wordt weer een vak.”

De Haagse politiek zal niet onder de wisselende coalities uit kunnen, verwacht Van Schendelen. Oplossing als een districtsstelsel of een hoge kiesdrempel zijn „een gepasseerd station”. „Voor zo’n structuurwijziging heb je een grondwetswijziging nodig. Daarvoor moeten de Kamers twee verkiezingen achterelkaar een tweederdemeerderheid halen. De kleine partijen gaan dan (voor lijfsbehoud) dwars liggen, dus dat moment is voorbij. Dat had dan in de tijden van de grote partijen gemoeten, in de jaren zestig of zeventig.”

„Een aanvulling op de kieswet kan wel. Dan zou je ervoor kunnen kiezen dat er regionale stembiljetten zijn, waardoor mensen in de Tweede Kamer komen die niet verbonden zijn aan de Haagse partijen”, legt Van Schendelen uit.